खानपानमा गडबडीका कारण कब्जियतको समस्या हुन्छ । यो समस्याले भोक र मुड दुवैको हिसाब बिग्रन्छ । कब्जियतका केही सामान्य कारणहरूमा जंक फूडको उपभोग, रक्सी पिउने, धेरै खाने, आहारमा फाइबरको अपर्याप्तता, पानीको कमी र धेरै मासुको खपत जस्ता आहार कारकहरू समावेश छन् । अन्य कारणहरूमा धुम्रपान र व्यायामको कमी समावेश छ ।
केहि आयुर्वेदिक घरेलु उपचारहरू छन् जसले कब्जियतबाट छुटकारा पाउन मद्दत गर्दछ । तथापि, यो ध्यान दिन महत्त्वपूर्ण छ कि सन्तुलित आहार र नियमित व्यायाम गरेर कब्जियतलाई पूर्ण रूपमा रोक्न उत्तम हुन्छ ।
सन्तुलित आहार
आयुर्वेदका अनुसार ‘वात’ले मन र शरीरका सबै क्रियाकलापलाई नियन्त्रण गर्छ । यसमा हावा र अन्तरिक्ष जस्ता तत्वहरू हुन्छन् र सामान्यतया सुख्खा, हल्का, चिसो, नराम्रो, गतिशील र सधैं परिवर्तनशील हुन्छन् । भाटा सन्तुलन आहारमा ताजा पकाएको, नरम वा बनावटमा गुदी भएका सम्पूर्ण खानाहरू समावेश हुन्छन् । यी खानेकुराहरू प्रोटीन र फ्याटमा धनी हुन्छन् र तातो वा दुवैलाई उत्तम रूपमा सेवन गरिन्छ । त्यसैले चिसो खानेकुरा र पेय पदार्थबाट टाढा रहनुहोस् र तातो खानेकुरा, तातो पेय र राम्रोसँग पकाएको तरकारी खानुहोस् ।
त्रिफला
त्रिफला कब्जियतको लागि सबैभन्दा प्रभावकारी आयुर्वेदिक उपचार मध्ये एक हो । त्रिफलामा ग्लाइकोसाइड हुन्छ जसमा रेचक गुण हुन्छ । तातो पानीमा त्रिफला मिसाएर चिया बनाउन सकिन्छ । एक चौथाई चम्चा त्रिफलामा आधा चम्चा धनियाँ र एक चौथाई चम्चा अलैंचीको दाना पनि मिसाउन सक्नुहुन्छ । तिनीहरूलाई एकसाथ पीस्नुहोस् र एक गिलास पानीमा मिलाउनुहोस् । यसले राहत दिनेछ ।
भुटेको सौंफ
यदि तपाईलाई कब्जियतको समस्या छ भने एक गिलास मनतातो पानीमा एक चम्चा भुटेको सौंफ मिसाएर पिउनुहोस् । सौंफको बीयाँको सेवनले केही ग्यास्ट्रिक इन्जाइमहरू उत्पादन गर्न मद्दत गर्न सक्छ जसले पाचन प्रक्रियालाई बढाउँदै स्वस्थ आन्द्राको चाललाई बढाउन सक्छ ।
बेलको गुदी
बेलमा रेचक गुण हुन्छ । यदि तपाईलाई कब्जियतको समस्या छ भने बेलुका खाना खानुअघि आधा कप बेलको पल्प एक चम्चा सख्खर मिसाएर खानुहोस् । बेलको रसमा इमलीको पानी र गुड़ मिसाएर पनि बेल सिरप लिन सकिन्छ । यदि तपाइँ मधुमेह रोगी हुनुहुन्छ भने, बेल खानु अघि तपाइँको डाक्टरसँग परामर्श गर्न सल्लाह दिइन्छ । साथै, धेरै उपभोग नगर्नुहोस् किनकि यसले तपाईंको पेटलाई थप खराब गर्न सक्छ ।
लिकोरिस (मुलेठी)
लिकोरिसमा एन्टी–इन्फ्लेमेटरी प्रभावहरू छन् र यसले पाचनलाई मद्दत गर्न सक्छ । एक गिलास तातो पानीमा एक चम्चा पिसेको जरा र एक चम्चा सख्खर मिलाउनुहोस् । यसको नियमित सेवन गर्नुअघि आयुर्वेदिक विशेषज्ञबाट सल्लाह लिन आवश्यक छ ।
नोट : माथि उल्लेखित तरिका अपनाउनुअघि आयूर्वेदिक विशेषज्ञसँग परामर्श लिनुहोला ।
एजेन्सीको सहयोगमा
