धनगढी—सुदूरपश्चिमका दादुरा प्रभावित तीन जिल्लामा दादुरा रुबेलाको खोप अभियान सञ्चालन हुने भएको छ । कैलाली कंञ्चनपुर र बाजुरा जिल्लामा दादुराको प्रकोप देखिएकाले खोप अभियान सञ्चालन हुने भएको हो ।
स्वास्थ्य कार्यालय कैलालीको आयोजनामा जिल्लाभर खोप अभियान चलाउन गोष्ठी आयोजना गरिएको छ । बिहिबार जिल्लाका सबै पालिकाका स्वास्थ्य प्रमुखसहित सरोकारवालाहरूको उपस्थितिमा अभियान चलाउने विषयमा योजना तर्जुमा गोष्ठी आयोजना भएको हो ।
कार्यक्रममा स्वास्थ्य कार्यालय कैलालीका निमित्त प्रमुख लालबहादुर धामीले कैलालीमा पनि दादुराको प्रकोप देखिएकाले खोप अभियान चलाउन अभिमुखीकरण गोष्ठी गरिएको बताए ।
सुदूरपश्चिममा ६ महिनादेखि १५ वर्षसम्मका बालबालिकालाई दादुरा रुबेला विरुद्धको खोप लगाउने योजना छ । धामीले ९५ प्रतिशतभन्दा बढी कभरेज गर्ने हिसाबले खोप अभियान चलाउने तयारी गर्न गोष्ठी आयोजना गरिएको बताए । गोष्ठीमा खोपबाट बचाउन सकिने रोगहरूको सर्भिलेन्स, निगरानी तथा महामारी नियन्त्रणको प्रक्रिया र तहगत भूमिकाबारे जानकारी एवं छलफल गरिनेछ ।
दादुरा र रुबेलाको खोप नियमित खोप कार्यक्रमबाट भारत गएका परिवारका बालबालिका बञ्चित हुने गरेको बताइएको छ । यस्तै, भारतीय मजदुरका सन्तानले पनि खोप लगाउन नमान्ने गरेको स्वास्थ्य कार्यालय कैलालीले जनाएको छ ।
स्वास्थ्य तालिम केन्द्र प्रमुख नरेन्द्रसिंह कार्कीले ४ प्रतिशत बालबालिकाले कुनै पनि खोप पाउन छुटेको अवस्थालाई सुधार गर्नुपर्ने बताए । उनले कभरेजमा फोकस गर्ने, गुणस्तरमा सम्झौता नगर्ने, कोल्डचेन व्यवस्थापनमा ध्यान दिनुपर्ने बताए । खोप अभियान सफल पार्न स्वास्थ्यकर्मी, अभिभावक, प्रहरी प्रशासन, विद्यालय र समुदायको समन्वय र सहकार्य हुनु आवश्यक रहेको कार्कीले बताए ।
संघीय स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालय परिवार कल्याण महाशाखा प्रमुख भरत भण्डारीले राष्ट्रिय खोप कार्यक्रमका उद्देश्य, लक्ष्य र दादुरा रोग निवारणको रणनीति एवं आवस्थाको बारेमा चर्चा गरेका थिए । उनले ९० प्रतिशत बालबालिका खोप लगाउन आफैं आउने र १० प्रतिशत अहिलेसम्म छुटेको अवस्था रहेको बताए ।
सरकारले दिगो विकास लक्ष्य प्राप्तिका लागि खोप कार्यक्रम ल्याइएको बताउँदै सरुवा रोग उन्मुलन गर्नका लागि खोप कार्यक्रम चलाइने गरिएको उनले बताए । ‘सबै वडाको खोप कभरेज ९५ प्रतिशत अनिवार्य हो,’ उनले भने, ‘खोप गुणस्तरीय हुनुपर्छ । अझै २० प्रतिशत बालबालिका ड्रपआउट छ। ४ प्रतिशत मिसिङ छ। यसमा सुधार हुनैपर्छ ।’ भण्डारीले दादुराका लागि खोप मात्रै एक विकल्प रहेको बताउँदैं अहिले दादुरा खोपको अभाव नरहेको उल्लेख गरे । ‘तर, बिरामी देखा पर्न थाले । यो वर्ष मात्रै ९४७ बिरामी फेला परे,’ उनले भने । नेपालमा सन् २०२६ मा दादुरा निवारण गर्ने लक्ष्य राखिएको छ । वि.स. २०३५ देखि दादुराको खोप दिन थालिएको हो । तर, दादुरा निवारण गर्न अपेक्षित प्रगतिमा कमी आएकाले दादुरा निवारण गर्न सबै तहमा एकरुपता हुनुपर्नेमा जोड दिइएको छ ।
गोष्ठीमा कैलालीका सहायक प्रमुख जिल्ला अधिकारी यज्ञराज जोशीले खोप कार्यक्रमको लक्ष्य प्राप्ति नहुँदा राज्यको ठूलो लगानी गुम्ने गरेको बताए । उनले राज्यको लगानी खेर जान नदिन सबैले आ–आफ्नो जिम्मेवारी बहन गर्नुपर्ने बताए । स्थानीय तह, विद्यालय, शिक्षक, समाजसेवी र समुदायले खोप अभियानलाई सहयोग पु¥याउनुपर्ने र स्थानीय प्रशासनले सहयोग गर्ने सहायक प्रमुख जिल्ला अधिकारी जोशीले बताए ।
जिल्ला समन्वय समितिका कार्यबाहक प्रमुख खगराज भुसालले गोष्ठीले कैलालीमा दादुरा निवारण गर्न सहयोग पुग्ने बताए । उनले सरकारका कार्यक्रम राम्रा हुने तर काम गर्दा परिणाम नमिल्ने समस्याको समाधान पनि हुनुपर्ने बताए ।
