काठमाडौं—सुदूरपश्चिम प्रदेश सरकारले प्रदेश जनस्वास्थ्य ऐन, २०७६ ल्याएको दुई वर्ष भइसकेको छ । ऐन ल्याएको लामो समय बितिसक्दा पनि कार्यान्वयनमा भने समस्या देखिन थालेका छन् ।
प्रदेश जनस्वास्थ्य ऐन, २०७६ को परिच्छेद २ को २७ मा निजी अस्पताल तथा स्वास्थ्य संस्था संचालनमा सरकारी अस्पताल वा सरकारी स्वास्थ्य संस्था परिसरको ३ सय मिटर वरिपरीको दूरी भित्र निजी अस्पताल, पोलिक्लिनिक, क्लिनिङ, नर्सिङ होम, प्रयोगशालालगायतका स्वास्थ्य सम्बन्धी निजी व्यवसाय संचालन गर्न रोक लगाइएको छ ।
निजी अस्पताल, पोलिक्लिनिक, क्लिनिङ, नर्सिङ होम प्रयोगशालालगायतका स्थानान्तरण गर्नका लागि ६ महिनाभित्र मापदण्ड बनाएर निश्चित समय दिइने उल्लेख गरेको छ । जनस्वास्थ्य ऐनमा उल्लेख भएअनुसार स्थानान्तरणका लागि ६ महिना भित्र मापदण्ड बनाएर निश्चित समय दिइने उल्लेख छ । १८ भदौं २०७७ मा ऐन प्रमाणिकरण भएको हो । ऐन प्रमाणीकरण भएको २ वर्ष पुग्न लाग्दासमेत मापदण्ड ल्याउन अझै अलमल छ ।
सामाजिक विकास मन्त्रालय मापदण्ड तयार पारेपनि स्वीकृत हुन सकेको छैन । यसबारेमा सामाजिक विकास मन्त्रालयका सचिव दिपक लामिछानेसँग सम्पर्क गर्दा उनले झन राम्रा समाचार बनाउन आग्रह गरे । ‘राम्रा कामको समाचार बनाउनुस्, यो विषय छाडिदिनुहोस्,’ उनले भने । मन्त्रालय स्रोतकाअनुसार उक्त मापदण्डमा सरकारी स्वास्थ्य संस्थाका बीच भागबाट दूरी नाप्ने गरी सहमति भएको र स्वीकृत हुन मात्रै बाँकी रहेको छ ।
तर, मापदण्ड नबेको यही अवस्थाको फाइदा उठाउँदैं सेती प्रादेशिक अस्पतालको सेवा प्रभावित गर्ने तरिकाले अस्पतालकै कर्मचारी चिकित्सककै संलग्नतामा ऐन विपरीत निजी स्वास्थ्य संस्था स्थापना हुने प्रक्रिया भने जारी छ । सामाजिक विकास मन्त्रालय नै आफैले निर्माण गरेकोे कानुन कार्यान्वयनमा उदासिन देखिएपछि यस्तो समस्या देखिन थालेको हो ।
त्यसैको परिणाम मान्नुपर्छ, स्वास्थ्य कार्यालय कैलालीले ८ माघमा सेती प्रादेशिक अस्पताल नजिकै गरिमा पोलिक्लिनिकलाई संचालनको अनुमति दिएको छ ।
यस्तै, मापदण्ड ल्याउन नसक्दा धनगढी उपमहानगरपालिका सेती अस्पताल नजिकै संजीवनी अस्पताललाई भौतिक संरचना निर्माणका लागि अनुमति दिएको छ । संजीवनी अस्पताललाई प्रारम्भिक चरणमा १५ शैय्याको अस्पतालको लागि भौतिक संरचना निर्माणको पत्र दिइएको धनगढी उपमहानगरपालिकाका स्वास्थ्य शाखा प्रमुख डा. कृष्ण बोहराले बताए ।
सेती प्रादेशिक अस्पताल नजिकै विगत २–३ महिनादेखि धर्मरुद्र सेवा अस्पताल प्रा. लि. संचालनको प्रक्रियामा छ । तर, उक्त अस्पतालको अनुमतिको बारेमा धनगढी उपमहानगरपालिकालाई कुनै जानकारी नभएको डा. बोहराले बताए । धर्मरुद्र सेवा अस्पतालकी निर्देशक कल्पना गैरेले अस्पताल संचालनका भौतिक पूर्वाधार निर्माणको क्रममा रहेको बताइन् । उक्त अस्पतालबाट स्वास्थ्य उपकरण ब्यवस्थापन भइरहेको बताइन् ।
