धनगढी—निःशुल्क सञ्चालनमा रहेको सुरक्षित गर्भपतन सेवा पछिल्लो समय अस्थायी साधनका रूपमा प्रयोग हुन थालेको छ । यहाँका १८ स्वास्थ्य संस्थाले आइपास नेपाल र सामुदायिक विकास मञ्च (सिडीएफ) संयुक्त सहयोगमा सो सेवा प्रदान गर्दै आएका छन् ।
गर्भपतन सेवा निःशुल्क भएपछि सेवा लिनेको संख्या वृद्धि भएकोे केआइसिंह गाउँपालिका–४ दुर्गामाडौं स्वास्थ्य चौकीका डा. राजु गुरुङले बताए । उनले भने, ‘निःशुल्क सुरक्षित गर्भपतन सेवा शुरु भएपछि महिनैपिच्छे गर्भपतन गराउन आउन थाले । यो समस्याको विषय हो ।’
उनका अनुसार अस्थायी साधन प्रयोग गर्नुको विकल्पमा गर्भपतनका लागि स्वास्थ्य संस्था धाउन थालेका छन् । अस्थायी साधनको प्रयोग नगरी शारीरिक सम्पर्क गर्ने र गर्भपतन गराउन आउनेको सङ्ख्या बढ्ने गरेको दुर्गामाडौं स्वास्थ्य चौकीका अनमी गीता भट्टले बताइन् । उनले भने, ‘अस्थायी साधन प्रयोग गर्ने महिलाको संख्या कम छ, गर्भ रहे निःशुल्क हो भन्दै गर्भपतन गराउन आउँछन, पछि गएर यो जटिल समस्याको विषय बन्न सक्छ ।’
यहाँका स्वास्थ्य चौकीको तत्थ्यांकअनुसार एकै महिलाले वर्षमा तीनदेखि चारपटकसम्म गर्भपतन गराउन आउने गरेका छन् । विसं २०७३ माघबाट सो चौकीमा सुरु गरिएको सो सेवा हालसम्म २५३ जनाले लिएका छन् । ती मध्ये नौ किशोरी रहेको अनमी भट्टले जानकारी दिइन् । उनले भनिन्, ‘हामी कहाँ मात्रै गर्भपतन गराउनेको संख्या दिनानुदिन बढिरहेको छ, गर्भपतन सेवा अस्थायी साधनजस्तै बनेको छ ।’
जिल्ला अस्पतालले यो वर्ष ३५० ले सुरक्षित गर्भपतन सेवा लिएको जनाएको छ । ती मध्ये १२ भन्दा बढीले दुईदेखि तीनपटकसम्म सेवा लिएकोे तथ्यांकमा उल्लेख छ । अस्पतालका डा. ज्योति पाण्डेले भने, ‘गर्भपतन सेवालाई अस्थायी साधनका रुपमा लिनु हुँदैन ।’
सेवाका बारेमा जनचेतना जगाउन आवश्यक छ ।’ सिडीएफकी कार्यक्रम अधिकृत दीपा सिंहले जिल्लामा निःशुल्क तथा सुरक्षित गर्भपतन सेवाका लागि आफ्नो संस्थाले पहल चालिरहेको बताए ।
उनले भने, ‘असुरक्षित गर्भपतनले महिलाको अकालमै ज्यान जान थालेकाले हामीले सुरक्षित गर्भपतनका लागि आफूले सक्ने भूमिका खेलिरहेका छौं ।’ गर्भपतनलाई अस्थायी साधनका रूपमा लिन नहुने बताउँदैं उनले जिल्ला अस्पतालसहित यहाँका गड्सेरा, दुर्गामाडौं, चवराचौतारा, छतिवन, कपल्लेकी, मुड्भारा, सरस्वतीनगर, सानागाउँ, पोखरी, मौवानगरदह, दौड, लानाकेदारेश्वर, तिखा, लडागाडा, तिखातर, भूमिराजमाडौं तथा बन्लेक स्वास्थ्य चौकीमा निःशुल्क सुरक्षित गर्भपतन सेवा शुरु गरेको छ ।
।
