नेपालगन्ज—सहरी स्वास्थ्य केन्द्र नेपालगन्ज—२ ले पोषण सम्बन्धि दुई दिने वृहत अभिमुखीकरण सम्पन्न गरेको छ । २५ र २६ माघमा सहरी स्वास्थ्य केन्द्र नेपालगन्ज—२ बाँकेको टिमले दुई दिने वृहत अभिमुखीकरण सम्पन्न गरेको हो ।
सहरी स्वास्थ्य केन्द्र २ का स्वास्थ्य संस्था प्रमुख आइतवारी चौधरीकाअनुसार वडामा रहेका दुई वर्षमुनिका बालबालिकाहरुका आमाहरुलाई बृहत पोषण सम्बन्धि दुई दिने अभिमुखीकरण कार्यक्रम आयोजना गरिएको हो । कार्यक्रममा उत्साहजनक सहभागिता रहेको उनले जानकारी दिए ।
सो कार्यक्रमलाई सहरी स्वास्थ्य केन्द्र २ नेपालगंज बाँकेले आयोजना तथा सोही वडाको वडा कार्यालयले आर्थिक सहयोग गरेको थियो । कार्यक्रमको सहजीकरण हेल्थ असिस्टेन्ट अनिष अहमद मनिहार र अनमी रिता शाहीले गरेका थिए ।
कार्यक्रमको समापनमा आफ्नो मन्तव्य व्यक्त गर्दै वडाका महिला सदस्य तथा स्वास्थ्य संस्था संचालन तथा व्यवस्थापन समितिका उपाध्यक्ष गीतादेवी राणाले कार्यक्रम धेरै राम्रो भएको र कार्यक्रमबाट आफूले सिकेका ज्ञानका कुराहरु आÏनो घर वरीपरी अन्य दिदीबहिनीहरुलाई पनि सिकाउन सहभागीहरुलाई अनुरोध गरिन् ।
कार्यक्रममा समापनमा मन्तव्य राख्दैं वडाध्यक्ष तथा स्वास्थ्य संस्था संचालन तथा व्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष मनोजकुमार श्रेष्ठले कार्यक्रम निकै सकारात्मक रहेको बताए । उनले आगामी दिनहरुमा पनि स्वास्थ्य संस्थालाई यस्तै अन्य उपयोगी कार्यक्रमहरु संचालनका लागि सहयोग गर्न आफु सदैव तयार रहेको जानकारी दिए ।
पोषण कमीका कारण बालबालिका विभिन्न समस्या देखिन्छन् । नेपालको लागि दिगो विकासको लक्ष्यअनुसार पा“च वर्षमुनिका बालबालिकामा हुने पुड्कोपनलाई सन् २०३० को अन्त्यमा १५ प्रतिशतमा झार्ने, ख्याउटेपनलाई घटाएर ५ प्रतिशतभन्दा कममा झार्ने, रक्तअल्पतालाई १० प्रतिशतमा झार्ने लक्ष्य लिइएको छ भने प्रजनन् उमेरका महिलाहरुमा हुने रक्तअल्पता सम्बन्धी समस्यालाई १० प्रतिशतमा झार्ने रहेको छ । नेपाल जनसांख्यिक तथा स्वास्थ्य सर्वेक्षण, २०२२ को तथ्याङ्कले यो सरकारी लक्ष्यलाई प्राप्त गर्न नेपालले अझै धेरै नै मेहनत गर्नुपर्ने देखाउँछ । सो तथ्याङ्क अनुसार नेपालका पाँच वर्षमुनिका बालबालिकामध्ये २५ प्रतिशतलाई पुड्कोपन, १९ प्रतिशतलाई कम तौल तथा ८ प्रतिशतलाई ख्याउटेपनको समस्या रहेको छ । सोही तथ्याङ्कअनुसार प्रजनन् उमेरका महिलाहरुमा हुने रक्तअल्पताको समस्या नेपालमा अहिले पनि ३४ प्रतिशत रहेको छ ।
विश्व पोषण प्रतिवेदन २०१६ अनुसार बालबालिकाहरुमा १ रुपैयाँ लगानी गरेमा त्यसले भविष्यमा १६ रुपैयाँ बराबरको प्रतिफल दिन्छ । बालबालिकाको ८० प्रतिशत वौद्धिक विकास आमाको गर्भमा आएदेखि २ वर्षभित्र हुन्छ जसलाई सुनौलो हजार दिन भनिन्छ । विश्व स्वास्थ्य संगठनको तथ्याङ्कअनुसार गर्भावस्थामा ३० प्रतिशत, जन्मेको १ वर्षभित्र २५ प्रतिशत, २ वर्षभित्र २५ प्रतिशत, ५ वर्षभित्र १० प्रतिशत र ५ वर्षपछि १० प्रतिशत वौद्धिक विकास हुने गर्छ ।
शरीरलाई स्वस्थ राख्न, वृद्धि विकास गर्न तथा शक्ति प्रदान गर्न आवश्यक पर्ने पोषक तत्वहरुको आवश्यकता तथा हामीले दैनिक खाने आहार बीचको सन्तुलनलाई नै पोषण भनिन्छ । पोषण विभिन्न खानाहरुको समूह जस्तै अन्न जन्य स्रोतबाट, गेडागुडीबाट, हरियो सागपात तथा फलफूलबाट र पशुपंक्षी जन्य स्रोतबाट प्राप्त गर्न सकिन्छ । विभिन्न कारणहरुले हाम्रो शरीरलाई एक वा धेरै पोषकतत्वहरुको न्यून वा अधिक हुन गई शरीरको एउटा असामान्य अवस्थालाई कुपोषण भनिन्छ । कम तौलको बच्चा जन्मनु, संक्रमण हुनु, आमाले बच्चालाई ६ महिनासम्म पूर्ण स्तनपान नगराउनु आदि कारणहरुले बालबालिकाहरुमा कुपोषण हुने गर्छ ।
