चरिकोट—दोलखाको विगु गाउँपालिका–५ चिलंखाको च्यार्सापामा गर्भवती महिला नै भेटिदैनन् । गाउँमा कुनै रोजगारी नपाएपछि यहाँका युवाहरु विदेसिने गर्छन् ।
विहे गरेपछि श्रीमान विदेशिने र श्रीमती पनि सँगै सिक्किमलगायतका ठाउँमा लिएर जाने भएकाले गाउँमा गर्भवती महिला भेटिदैनन् । गाउँका सबै घरका युवाहरु विदेसिएका कारण एक जना युवा गाउँमा भेट्नै गाह्रो छ ।
गाउँमा खेतीपाती गर्ने जमिन पर्याप्त छैन । उच्च शिक्षा हासिल गरेका व्यक्तिहरु पनि कोही छैनन् । जीविकोपार्जनकै लागि छिमेकी देश भारतलगायत अन्य मुलुकमा युवाहरु विदेसिने र श्रीमती पनि सँगै लैजाने भएकाले गर्भवती महिला भेट्ने कुरै भएन सरस्वती आधारभूत विद्यालयका प्रधानाध्यापक जय सार्कीले बताइन् ।
यस गाउँमा ३५ घरधुरी रहेकोमा लगभग ५०/६० जना जेष्ठ नागरिकहरु मात्र गाउँमा बस्छन् । तामाङ समुदायको मात्रै बसोबास रहेको च्यार्सापामा आफू आएको २ वर्षको अवधिमा एक जना गर्भवती महिला जाँचका लागि नआएको चिलंखा स्वास्थ्य चौकीका इन्चार्ज प्रमोद नगरकोटीले बताए । जेष्ठ नागरिकहरु बेला—बेला उपचार गर्न र औषधि लिन आउने गरेको तर गर्भवती जाँचको लागि एक जना महिला नआएको इन्चार्ज नगरकोटीले बताए । यस गाउँबाट स्वास्थ्य चौकी पुग्न १ घण्टा लाग्छ ।
आफू विहे गरेर यस गाउँमा आएको ६,७ वर्षसम्म एक जना पनि गाउँमा सुत्केरी भाको नदेखिएको महिला स्वयंसेविका बुनु तामाङले बताइन् । विहे गरेपछि आफू पनि सिक्किमतिरै श्रीमानसँग गएको र उत्तै बच्चा जन्माएको २ वर्ष भएको महिला स्वयंसेविका तामाङले जानकारी दिइन् । अहिले उनी गाउँ फर्केर महिला स्वयंसेविकाको भूमिका निर्वाह गर्दै आएकी छन् ।
गाउँमा अहिलेसम्म सरकारी जागिर खाने एक जना व्यक्ति पनि छैनन् । उच्च शिक्षा हासिल गरेका पनि कोही छैनन् । संघीय संरचनापछि वडा सदस्य समेत यस गाउँबाट कोही चुनिएनन् । ‘नेताहरु चुनावको बेलामा मात्र भोट माग्न आउँछन्, त्यत्ति बेला विकास गर्ने आश्वासन मात्र दिन्छन् जितेपछि अनुहारसमेत देख्न पाइदैंन्,’ स्थानीय यमबहादुर तामाङले भने ।
गाउँमा उत्पादन हुने अन्नपातले ६ देखि ७ महिनामात्र धान्ने भएकाले पनि विदेसिनु बाध्य रहेको तामाङले बताए । पछिल्लो समय अलिअलि फल्ने अन्नपातमा पनि बाँदर, दुम्सी, मृग, बँदेलले खान थालेपछि स्थानीयले खेती गर्न छाडेर बारी बाझै रहेको पनि तामाङले जानकारी दिए ।
