डा. पेम्बा लामाले वौद्धस्थित २१ वर्ष पुरानो स्तुपा सामुदायिक अस्पतालको मेडिकल निर्देशकका रुपमा नेतृत्व सम्हालिरहेका छन् । ५५ शैय्याको यो अस्पताल ६ महिनादेखि एक वर्षभित्र अत्याधुनिक अस्पतालका रुपमा मुहार फेर्ने तयारी गरिरहेको छ । अस्पतालमा चिकित्सक, नर्स र कर्मचारीसहित झण्डै १ सय बढी कर्मचारी कार्यरत छन् । डा. पेम्बाको जिम्मेवारी अस्पतालका कर्मचारी खटनपटनदेखि बिरामीको उपचार र शल्यक्रियासम्म पर्छ । उनी आफै अर्थोपेडिक सर्जन भएकाले हाटखुट्टाका शल्यक्रियाहरु गरिरहेका हुन्छन् ।
अस्पतालले डा. पेम्बाको नेतृत्वमा सामान्यदेखि विशिष्ट सेवा दिइरहेको छ । अर्थो सर्जरी, पेटसम्बन्धि उपचार, ग्यास्ट्रोलोजी, गाइनोलोजी, नाक, कान र घाँटीको उपचार, कार्डियोलोजी सम्बन्धित उपचार, पेडियाट्रिकलगायतका सबै सेवा स्तुपा अस्पतालमा उपलब्ध रहेको उनी बताउँछन् । ‘यहाँ ओपन सर्जरी सबै हुन्छन् । अर्थो प्लास्टिकको सेवा छ,’ उनी भन्छन्, ‘अन्य अस्पतालभन्दा सस्तो सुलभ मुल्यमा उपचार हुन्छ ।’ अस्पतालमा ४ जना फुलटाइम कन्सल्ट्यान्ट र १८ जना पार्टटाइम कन्सल्ट्यान्ट चिकित्सकले बिरामीलाई सेवा दिइरहेका छन् ।
सेवा र व्यवस्थापन दुवैमा आफ्नो अनुभव खर्चिरहेका डा. पेम्बाको जन्म वि.सं. २०३८ सालमा दोलखाको स्यामा–४ मा भएको हो । बुवा पासाङ दोर्जे लामा र आमा तेम शेर्पा ५ जना सन्तानमध्ये उनी कान्छा छोरा हुन् । पासाङ दोर्जे आफ्नै कन्स्ट्रक्सन कम्पनी चलाउँथे । त्यसबाट राम्रो पैसा समेत कमाउँथे । जसका कारण उनले आफ्ना पाँचै जना सन्तानलाई राम्रो शिक्षादीक्षा दिए । राम्रा स्कुलहरुमा पढाए ।
डा. पेम्बाको प्रारम्भिक शिक्षा चुच्चेपाटीस्थित बाबा बोर्डिङ स्कुलमा भएको हो । उनले त्यहीबाट वि.सं. २०५३ सालमा प्रथम श्रेणीमा एसएलसी उत्तीर्ण गरे । त्यसपछि उनलाई थप उच्च शिक्षाका लागि भारतको नयाँदिल्लीस्थित सीएस क्याम्पस पठाइयो । त्यहाँबाट उनले कक्षा १२ सम्मको अध्ययन पूरा गरे ।
उनका दाजुहरु इन्जिनियर थिए । त्यसैले उनका बुवालाई कान्छा छोरा डाक्टर बनिदेओस् भन्ने थियो । बुवाको त्यही चाहना र आफ्नो पनि रुचिका कारण पेम्बा डाक्टर बन्न चाहन्थे । त्यसैले उनले प्लस टु सकेपछि एमबीबीएसका लागि इन्ट्रान्स दिए । इन्ट्रान्समा नाम निस्किएपछि उनले काठमाडौं मेडिकल कलेजमा सन् १९९९ मा एमबीबीएस अध्ययन सुरु गरे । सन् २००४ मा उनले एमबीबीएस उत्तीर्ण गरे । एक वर्ष इन्टर्नसीपसमेत गरेर उनले सन् २००५ मा एमबीबीएस अध्ययन पूर्ण गरे ।
एमबीबीएस अध्ययन सकेपछि उनले डेढ वर्ष काठमाडौं मेडिकल कलेजमा मेडिकल अधिकृतका रुपमा काम गरे । त्यसपछि अमेरिकामा गएर ८ महिना जति एक अस्पतालमा कम गरे । त्यहाँ म्याचिङ नभएपछि उनी स्वदेशमै फर्किए । नेपालमा काम गरेपछि उनलाई विशेषज्ञता हासिल गर्नु थियो । त्यसका लागि उनले विभिन्न ठाउँमा अवसर हेर्न थाले ।
त्यही क्रममा सन् २०११ को जनवरीमा फिलिपिन्स अर्थोपेडिक्स सर्जरी पढ्ने अवसर पाए । सन् २०१४ मा उनी अर्थोपेडिक्स सर्जरीमा एमडी सकेर स्वदेश फर्किए । नेपाल फर्केपछि उनी सन् २०१५ मा स्तुपा सामुदायिक अस्पतालमा अर्थोपेडिक सर्जनका रुपमा काम गर्न थाले । सन् २०१६ मा इन्डियाको अपोलो अस्पतालमा फेलोसीप गर्न गए । त्यहाँबाट ३ महिना अर्थोप्लास्टिक सर्जरी फेलोसीप गरेपछि उनी स्वदेश फर्किए ।
‘एमडी पासआउट हुने बित्तिकै म यहाँ (स्तुपा अस्पताल)मा आवद्ध भए । त्यसपछि फेलोसिपको लागि सन् २०१६ मा भारत गएको हो,’ डा. पेम्बा भन्छन् । सुरुमा उनी स्तुपा सामुदायिक अस्पतालमा कन्सलट्यान्टका रुपमा पार्टटाइमको काम गर्थे । त्यतिबेला स्तुपासँगै उनी पिपुल्स अस्पताल र क्यापिटल गरेर ३ वटा अस्पतालमा काम गर्दथे । तर, विगत डेढ वर्षअघि स्तुपा सामुदायिक अस्पतालको मेडिकल निर्देशक भए । त्यसयता भने उनी स्तुपा सामुदायिक अस्पतालमा फुलटाइम काम गर्छन् ।
अस्पताल निर्देशकका रुपमा डा. पेम्बा स्तुपा अस्पताललाई अपग्रेड गर्ने मेरो योजनामा हिडिरहेका छन् । ‘सय बेडको अस्पताल बनाउने हाम्रो तयारी थियो,’ उनले आफ्नो योजना सुनाए, ‘त्यसलगतै कोभिड–महामारी आयो । त्यसपछि विद्यार्थीबाट पैसा उठाउन र भर्ना हुने संख्या कम हुँदै गयो । जसका कारण आर्थिक अभाव भयो ।’ यसका कारण स्तुपा अस्पतालको चुच्चेपाटीमा निर्माण भइरहेको भौतिक संरचना निर्माणमा ढिलाइ भयो । त्यसबाहेक ठेकेदारले पनि बदमासी गरेपछि अहिलेसम्म नयाँ भवनबाट सेवा दिइसक्ने स्तुपा अस्पतालको योजना एक वर्षदेखि ६ महिनापछि धकेलिएको उनले बताए ।
‘हामीले भवन निर्माण गर्दै थियौं । तर, हामीले जसलाई भवन निर्माणका लागि जुन ठेकदार लिएका थियौं उसले धोका दियो, ढिला ग¥यो,’ उनले भने, ‘अहिले काम धमाधम भइरहेको छ । लिफ्ट हाल्ने काम जारी छ ।’ त्यो ७ तले भवनबाट अत्याधुनिक भवनबाट सेवा दिन थालेपछि अस्पतालको शैय्या वृद्धि गरेर १ सय ५० पु¥याउने लक्ष्य व्यवस्थापनको छ । त्यसबाहेक १० बेडको आईसीयु, ६ बेडको एनआईसीयु, १० बेडको डेडिकेटेड इमर्जेन्सीका साथै आफ्नै अक्सिजन प्लान्ट पनि हुनेछ ।
व्यवस्थापक र डाक्टरमा रुपमा कस्तो अनुभव भइरहेको छ त ? ‘डाक्टर एकहोरो हिडिराख्नुपर्ने हुन्छ । बिरामीको फ्लोअप गर्दै उपचार गर्नुपर्ने हुन्छ,’ डा. पेम्बा आफ्नो अनुभव साटछन्, ‘तर, व्यवस्थापनमा भने चुनौती हुने रहेछ । म यो फिल्डबाट आएको हैन । कर्मचारीको चुनौती र मागका कुरा हुन्छ । हामी सिधा सोच्ने गर्छौं । तर, हामीले सबैको भावना बुझ्नुपर्ने हुन्छ ।’ उनी आफै पनि पहिले कर्मचारीकै रुपमा काम गरेकाले उनले कर्मचारीका समस्यालाई नजिकबाट बुझेका छन् । त्यही बुझाइअनुसार कर्मचारीको सन्तुष्टिलाई समेत ख्याल गरेर अगाडि बढिरहेको उनी बताउँछन् । ‘कर्मचारीको आधारभूत आवश्यकताको ख्याल राख्दैं अघि गैरहेको छौँ । कर्मचारीको स्वास्थ्य बीमा, उपदानको व्यवस्था पनि यस वर्षबाट भएको छ,’ यी व्यवस्थापक डाक्टरले भने, ‘अहिलेको व्यवस्थापनप्रति कर्मचारी खुसी देखिन्छन् ।’
फुर्सदबाहेकको उनको समय परिवारसँग बित्छ । त्यसबाहेक उनी वर्षैपिच्छे ट्रेकिङमा निस्कन्छन् । ‘मलाई ट्रेकिङ्ग निकै मनपर्छ,’ उनले भने, ‘रारा र से–फोक्सुन्डो जान मन छ ।’
यो पनि पढ्नुस्