कुनै एक प्रकारको मात्र नभएर विभिन्न रोगहरुको संकलनलाई बाथ रोग भनिन्छ । बाथ रोगका प्रकार १ सयभन्दा माथि र २ सयको हाराहारीमा रहेको देखिन्छ । यस अर्थमा धेरै रोगहरु एउटा संकलन समूह नै बाथ रोग हो । यो एउटा ‘अटोम्युन प्रोसेस’बाट हुने रोग हो ।
‘अटोम्युन प्रोसेस’ भन्नाले हाम्रो शरीरमा रोगविरुद्ध लड्न सक्ने क्षमताको कोषिकाहरु हुन्छन् । र, ती कोषहरुको क्षति भएमा त्यसले आफ्नै शरीरमा हानी पु¥याउन थाल्दछ । यस्तो अवस्थामा शरीरले आफ्नो अंग र दोस्रो अंगको पहिचान गर्न सक्दैन् । जसकारण उक्त रोग प्रतिरोधात्मक क्षमताले आफ्नै शरीरलाई पनि हानी गर्ने हुन्छ । शरीरको यस्तो प्रक्रियालाई नै ‘अटोम्युन प्रोसेस’ भनिन्छ । र, यस्तै किसिमको रोगभित्र बाथ रोग पनि पर्दछ ।
व्यक्तिको शरीरमा यो के कारणले देखा पर्दछ?
यो रोग देखा पर्ने वास्तविक कारण हालसम्म पत्ता लाग्न सकेको छैन । तर, यो समस्या देखा पर्नु पछाडिको एक कारणमध्ये जेनेटिक्स समस्या पनि एक हो । जस्तो कुनै वशांणुगत गुणको कारण यो रोग एक पिढींबाट अर्काै पिढींमा पनि सर्न सक्ने सम्भावना प्रबल रहन्छ । केही व्यक्तिहरुमा वातावरणीय प्रभावका कारण पनि यो रोग देखा पर्ने हुन्छ ।
यस्तै केहीमा धुम्रपानको कारण पनि यो रोग देखा पर्ने हुन्छ । तसर्थ, यो रोग देखा पर्नुका पछाडि यही एक कारण हो भनेर हालसम्म पत्ता लाग्न सकेको छैन ।
बाथ रोगका लक्षणहरु
बाथ रोगका १ सयभन्दा बढी प्रकारहरु रहेका छन् । त्यसैले सोही किसिममा यसका लक्षणहरु विभिन्न प्रकारका रहेका छन् । जसमध्येका बाथ रोगका केही लक्षणहरु यसप्रकार छन् ।
- जोर्नी दुख्ने
- शरीर अरठ्ठ हुने
- छालामा डाबरहरु देखा पर्ने
- घाममा जाँदा गालामा रातो बिबिराहरु देखा पर्ने
- मुखभित्र बारम्बार घाउ आइरहने
- निको नहुने गरी बारम्बार ज्वरो आइरहने
- मेरुदण्ड तथा गोडा दुख्ने
- हिड्दा गोडाबाट कट्कट् आवाज आउने
- वजन घट्ने
- माथिका लक्षणहरु बाथ रोगमा देखा पर्ने साझा समस्याको रुपमा लिइन्छ । यसबाहेक बाथको किसिमअनुसार यसको लक्षण पनि फरक फरक हुन सक्छन् ।
बाथ रोगको उपचार विधि
उपचार विधि बाथ रोगको प्रकार र यसले शरीरको कुन—कुन भागमा असर पारेको छ भन्ने कुराको निक्र्यौल गरी सोहीअनुसार नै फरक—फरक किसिमको रहेको पाइन्छ । यदि यसले शरीरको जोर्नीहरुको भागहरु मात्रै समातेको छ भने उपचार विधि सहज र सस्तो हुन जान्छ । तर, यसले शरीरको भित्री अंग समातिसकेको छ । र, प्रारम्भिक चिकित्सा पनि रोग कम हुन सकेको छैन भने उपचार अलि महंगो पर्न जान्छ ।
पहिलो कुरा बाथ रोग निको हुने रोग नै होइन । तसर्थ, यो पछि दोहोरिने भन्ने हुँदैन् । त्यसैले यसलाई हामीले शरीरमा बढी हावी हुन नदिन कन्ट्रोल गरिरहने हो । तर, कहिलेकाहिं शरीरमा यसको मात्रा बढिरहन सक्छ । बाथ रोग नियन्त्रणको उपाय त औषधिको सेवन नै हो । फिटनेस र खानपिनमा ध्यान दिनुपर्ने कुरा सबैमा उत्तिकै मात्रामा लागु हुन्छ । सबैले आफ्नो शरीरको उचित केयर त गर्नुपर्छ नै । तर, बाथ रोग नियन्त्रणका लागि औषधि खानु नै पर्ने हुन्छ । औषधि बिना यो रोगलाई नियन्त्रण गर्न सकिदैन् ।
