शरीरमा विषाक्त पदार्थ र फोहोरहरू जम्मा हुँदा धेरै समस्याहरू निम्त्याउन सक्छ। ती समस्या मध्ये एउटा समस्या पत्थरी बन्नु पनि हो । पत्थरीको समस्या मुख्यतया शरीरका दुई भागमा हुन सक्छ – मिर्गौला वा पित्तथैली। मृगौलामा बनेको ढुङ्गालाई औषधी र घरेलु उपचारबाट सजिलै हटाउन सकिन्छ भने पित्तथैली बन्द थैलीजस्तै अंग भएकाले धेरैजसो अवस्थामा शल्यक्रिया नै त्यसमा बनेको पत्थरी हटाउने विकल्प मानिन्छ ।
स्वास्थ्य विशेषज्ञहरुका अनुसार हाम्रो खराब बानीले पित्त थैलीमा पत्थरी हुन सक्छ । पित्तथैलीमा पाचन तरल पदार्थको फोहोर जम्मा भएर पित्तथैलीमा पत्थरी बन्ने गर्छ। पित्तथैली वा पित्ताशयको थैली पेटको दाहिने छेउमा कलेजोको तल रहेको सानो नाशपाती आकारको अंग हो। पित्तथैलीमा पित्त नामक पाचन तरल पदार्थ हुन्छ जुन सानो आन्द्रामा स्राव हुन्छ, जुन पाचनका लागि आवश्यक मानिन्छ। पित्त थैलीमा पत्थरी भएमा पेटमा कडा दुख्ने समस्या हुन्छ ।
यसको कारण
उच्च कोलेस्ट्रोल
पित्तमा कोलेस्ट्रोलको मात्रा धेरै हुन्छ। सामान्यतया पित्तमा कोलेस्ट्रोल हटाउन पर्याप्त रसायन हुन्छ। तर, यदि कलेजोले पित्तभन्दा बढी कोलेस्ट्रोल उत्सर्जन गर्न थाल्छ भने यसलाई कम गर्न गाह्रो हुन्छ। यस्तो अवस्थामा पित्त थैलीमा क्रिस्टलको रूपमा अतिरिक्त कोलेस्ट्रोल जम्मा हुन थाल्छ। यो जम्मा पित्त थैली पत्थर हुन सक्छ।
बिलीरुबिनको मात्रा बढेमा
पित्तमा बिलिरुबिनको मात्रा पनि बढी हुन्छ । बिलिरुबिन एक रसायन हो जुन रातो रक्त कोषिकाहरु टुट्दा उत्पादन हुन्छ। केहि अवस्थाहरूले कलेजो सिरोसिस, पित्त पथ संक्रमण, जन्डिस, र केहि रक्त विकारहरू निम्त्याउन सक्छ जब तपाईको कलेजोले धेरै बिलीरुबिन बनाउँछ। अत्याधिक बिलिरुबिनले पनि पित्तथैलीको पत्थरी बन्न सक्छ।
पित्ताशय राम्रोसँग खाली नहुँदा
यदि तपाईको पित्तथैली राम्ररी खाली हुन सकेको छैन भने यस्तो अवस्थामा पित्तथैलीमा बढी पित्त जम्मा हुन सक्छ, जसका कारण पित्त थैलीमा पत्थरी बन्न थाल्छ । पित्त थैली राम्ररी खाली नहुनुमा धेरै शारीरिक कारणहरू हुन सक्छन्।
यसबाहेक गर्भनिरोधक औषधी सेवन गर्ने महिलामा, अत्यधिक जंक फूड खानेलाई र मधुमेहका पीडितलाई यो समस्याले सताउन सक्छ ।
पित्त थैलीको पत्थरी निम्त्याउने अवस्थाहरू:-
- मोटोपन वा अधिक तौलले पनि पित्तथैलीको खतरा बढाउँछ।
- खानामा फाइबरको मात्रा कम हुने मानिसलाई पनि पित्तथैलीमा पत्थरी हुने खतरा हुन्छ ।
- खाना छाड्नु वा बारम्बार व्रत बस्नुले पनि पित्त थैलीको जोखिम बढाउन सक्छ।
कसरी बच्ने ?
- कफी, चिया, चुरोट, मदिरा सेवन गर्नेहरुले आफ्नो आहारमा यी कुराहरु हटाउनु पर्छ ।
- बिहान खाली पेटमा कागतीको रस पानीमा मिसाएर पिउनुहोस्।
- भिटामिन सीको सेवनले प्रतिरक्षा प्रणालीलाई बलियो बनाउँछ, यस्तो अवस्थामा कोलेस्ट्रोल पित्तमा परिणत हुन्छ ।
- आहारमा हरियो सागसब्जी र फलफूल प्रशस्त मात्रामा सेवन गर्ने । यसो गर्नाले कोलेस्ट्रोल कम हुन्छ र प्रोटिन पनि पाइन्छ ।
- भुटेको र मसलादार चीजबाट टाढा रहनुहोस्।
- भिटामिन सी युक्त फलफूल खानुहोस्।
- राम्रो विकल्प भनेको दैनिक एक चम्चा बेसार खानु हो।
- मांसाहारी खानेकुरा सकेसम्म नखानुहोस्। विशेषगरी रातो मासु, कुखुरा आदि।
- दुध, दही, चिज, आइसक्रिम जस्ता दुग्धजन्य पदार्थको सेवन गर्नाले पत्थरी बढ्छ ।
- योग र व्यायाम तपाईंको लागि उपयोगी हुन सक्छ। यस्तो अवस्थामा धनुरासन, शलभासन, सर्वांगासन आदिलाई आफ्नो दिनचर्यामा जोड्नुहोस्।
नोट: यो लेख चिकित्सा प्रतिवेदन र स्वास्थ्य विशेषज्ञहरुको सुझावको आधारमा तयार गरिएको हो।
