क्यान्सर शरीरको कुनै पनि अंगमा आउन सक्छ । शरीरको विभिन्न भागमा ट्युमर पलाउनु नै क्यान्सर हो ।
ठूलो आन्द्रा वा मलद्वारमा पलाएको ट्युमर नै कोलोरेक्टल क्यान्सर हो । हामीले खाएको खाना पाचन भइसकेपछि सानो आन्द्रामा लेदो भएर जान्छ । त्यो लेदोबाट ठूलो आन्द्राले खानामा भएको पानी र न्युट्रिसनहरु सोस्ने काम गर्छ ।
ठूलो आन्द्राले पानी र न्युट्रिसनहरु सोसी सकेपछि दिशा र पिसाब बनाउँछ । यसरी काम गर्ने ठूलो आन्द्रा, सानो आन्द्रा र मलद्वारमा पलाएको ट्युमरलाई कोलोरेक्टर क्यान्सर भनिन्छ ।
कोलोरेक्टल क्यानसरका लक्षण
- चक्कर लाग्ने
- थकाइ लाग्ने
- तौल घट्ने
- वाक–वाक लाग्ने आदि ।
कोलोरेक्टल क्यान्सरको जोखिम कारक
कोलोरेक्टल क्यान्सरको जोखिम कारकहरु दुई प्रकारका छन् । ती परिमार्जन गर्न सकिने कारक र परिमार्जन गर्न नसकिने कारक हुन् ।
परिमार्जन योग्य जोखिम कारकहरु
- कम फाइबर र उच्च बोसो भएको आहार
- उच्च तापक्रममा पकाइएको मासु
- आहारमा फलफूल र तरकारी कम
- धुम्रपान र मदिरापान
- निष्क्रिय जीवनशैली
- मोटोपन
परिमार्जन गर्न नसकिने जोखिम कारकहरु
- पचास वर्ष कटेपछि कोलोन क्यान्सर हुन सक्छ ।
- परिवार अन्य सदस्यहरु कसैलाई भएको कोलोन क्यान्सर आफूलाई पनि हुने सम्भावना धेरै हुन्छ ।
- कोलोन पोलिप क्यान्सर भएमा पनि कोलोन क्यान्सर हुने सम्भावना धेरै हुन्छ ।
- पहिला अन्य क्यान्सर भएको खण्डमा पनि यो क्यान्सर हुने सम्भावना धेरै हुन्छ ।
- वंशाणुगत रुपमा पनि यो क्यान्सर आउन सक्छ ।
- आन्द्रा सम्बन्धि रोग लागेमा पनि कोलोन क्यान्सर हुने जोखिम धेरै हुन्छ ।
कोलोरेक्टल क्यान्सरबाट कसरी बच्ने ?
- सन्तुलित आहार पौष्टिकतत्व, कार्बोहाइड्रेडजस्ता खानेकुराहरुको सेवन गर्नुपर्छ । जसले हाम्रो शरीरलाई रोगबाट लड्न सक्ने प्रतिरोधात्मक क्षमताको विकास गर्छ ।
- शारीरिक व्यायामले हाम्रो शरीरलाई फूर्तिलो र उर्जावान बनाउँछ ।
- धुम्रपान तथा मदिरापानको सेवन नगर्ने ।
- उच्च तापक्रममा पकाइएको मासु नखाने ।
- घरपरिवारमा कसैलाई क्यान्सर छ भने अन्य परिवारको सदस्यहरुले पनि बेला–बेलामा शरीरको चेकअप गर्ने ।
- तौल धेरै बढ्न नदिने र तौल मेन्टेन गर्ने ।
प्रस्तुतिः श्रृजना खड्का
