पाठेघरको सबैभन्दा तलको भाग योनीभन्दा माथिको भागलाई पाठेघर भनिन्छ । त्यही स्थानमा आएको ट्युमरलाई पाठेघरको मुखको क्यान्सर भनिन्छ । एचपीभी (Human Papilloma Virus) भाइरस हुन्छ ।
एकदम लामो समयसम्म यो भाइरसले पाठेघरको मुखमा संक्रमण गर्यो भने पाठेघरको मुखमा क्यान्सर हुन्छ ।
पाठेघरको मुखको क्यान्सर लक्षण
- महिनावारी भइसकेपछि पनि बीच—बीचमा रगत देखा पर्ने
- सम्पर्कपछि रगत जाने ।
- गन्हाउने पानी बग्ने ।
- सम्पर्क गर्दा दुख्ने ।
- धेरै पेट दुख्ने ।
- तौल घट्ने ।
पाठेघरको क्यान्सरको जोखिमका कारण
- छिटो विवाह गर्नु
- सानै उमेरबाट यौन सम्बन्ध राख्नु
- धुम्रपान गर्नु
- यौनांग सफा नराख्नु
- धेरै बच्चा जन्माउनु
- आफू बस्ने ठाउँ वरीपरी स्वच्छता मेन्टेन नगर्नु ।
- धेरै लामो समयसम्म कन्ट्रासेफ्टी पिल्स सेवन ।
पाठेघरको मुखको क्यान्सरबाट कसरी बच्न सकिन्छ ?
पाठेघरको मुखको क्यान्सर हुनुभन्दा अगाडिकै चरणमा हामीले थाहा पाउन सक्छौं । त्यसलाई प्रि–क्यान्सर स्टेज भनिन्छ । पाठेघरको क्यान्सर बारेमा थाहा पाउने तरिकाहरुः
- पाठेघरको मुखको जाँच गर्ने ।
- एचपिभी डिएनए टेस्ट गर्ने ।
- हाइजिन मेन्टेन गर्ने ।
- कण्डम प्रयोग गर्ने ।
- पार्टनर एक जना मात्र बनाउने ।
पहिला हामी लक्षणहरु हेर्छौ । त्यसपछि एमआरआई, सिटी स्क्यानद्वारा ट्युमर कता छ भनेर हेर्छौ । वायोप्सी लिन मिल्ने ठाउँमा छ भने वायोप्सी लिन्छौं ।
यसबाट क्यान्सर पाठेघरमै भएको हो कि पाठेघरको मुखमा भएको हो कि वा डिम्बाशयमा भएको हो थाहा हुन्छ । वायोप्सीबाट कस्तो खालको क्यान्सर हो छुट्याउन पनि सकिन्छ ।
पाठेघर मुखको क्यान्सरका जोखिम
यही उमेरमा हुन्छ भन्ने छैन् । धेरै बच्चाहरु जन्माउने महिलाहरु, धेरै सम्पर्क राख्ने महिलाहरु, धेरै यौन पार्टनरहरु भएमा ३०—३५ वर्षको महिलाहरुमा पनि पाठेघरको मुखको क्यान्सर हुन सक्ने सम्भावना धेरै रहन्छ ।
एचपीभी भ्याक्सिन
एचपीभी भ्याक्सिन एचपीभी भाइरसको संक्रमण विरुद्ध लगाइने खोप हो । यो भ्याक्सिन महिला र पुरुष दुवैलाई दिइन्छ । ९ देखि १६ वर्षको नानीहरुलाई यो भ्याक्सिन दिने सही समय हो । यो उमेरमा भ्याक्सिन दुई डोज दिए हुन्छ ।
अरु महिलाहरुलाई तीन डोज दिइन्छ । यो भ्याक्सिन लगाएपछि एचपीभी भाइरसले इफेक्ट गर्यो भने पनि भाइरसको विरुद्धमा लड्न सक्ने क्षमता दिन्छ ।
प्रस्तुतिः श्रृजना खड्का
