मसाजलाई शरीरका साथै दिमागलाई स्वस्थ राख्ने उपाय मानिन्छ । बच्चा जन्मेदेखि नै नियमित मसाज गरिन्छ । मसाज पनि ज्येष्ठ नागरिकका लागि निकै लाभदायक मानिन्छ । मसाजले शरीरमा रक्तसञ्चारलाई ठिक राख्नमा धेरै मद्दत गर्छ ।
साथै, यसले छालालाई नरम राख्न मोइस्चराइजरको रूपमा काम गर्छ । यसका साथै आयुर्वेद वा प्राकृतिक चिकित्सामा पनि मसाजको धेरै महत्त्व हुन्छ । यसलाई धेरै रोगहरूमा राहत दिने उपाय मानिन्छ ।
मसाजका लागि कुन तेल प्रयोग गर्ने भन्ने बारेमा सबैको आ–आफ्नै मान्यता भएता पनि विज्ञहरू केही तेललाई मुख्यतया मसाजका लागि निकै फाइदाजनक मान्छन् ।
मसाजको लागि उपयुक्त तेल जान्नु अघि, केही थप कुराहरू दिमागमा राख्नुहोस् ।
-यदि तपाईँलाई कुनै प्रकारको एलर्जी छ भने, मसाज गर्नु अघि विशेषज्ञसँग परामर्श लिनुहोस् ।
-सधैँ उमेर र शारीरिक अवस्थालाई ध्यानमा राखी मालिस गर्नुहोस् ।
-यदि सम्भव छ भने, मनतातो तेल प्रयोग गर्नुहोस् ।
-व्यावसायिक मालिसकर्ताहरू छिटो र दृढ हातहरूले मसाज गर्न अनुभवी छन् । ्।
-घरमै मसाज गरिरहनुभएको छ भने हल्का हातले मात्र मसाज गर्नुहोस् ।
-विशेष गरी पछाडि र मेरुदण्डको छेउमा मालिस गर्दा, अनावश्यक दबाब नदिने ख्याल गर्नुहोस् ।
-मसाज कम्तीमा १० मिनेट पछि नुहाउनुहोस् ।
-मसाज गर्नु अघि र पछि कम्तीमा आधा घण्टासम्म केही पनि नखानुहोस् ।
-आफ्नो छालाको प्रकार अनुसार तेल छान्नुहोस् ।
नरिवलको तेल
एउटा यस्तो तेल जुन सदाबहार हुन्छ र जसलाई प्रायः प्रयोग गरिन्छ । यो कपालको प्रयोग र खानाको लागि प्रयोग गरिन्छ ( यो फरक तरिकाले बनाइन्छ र आवश्यक तेलहरू भन्दा फरक छ) साथै मसाजको लागि । नरिवलको तेल बालबालिका र वयस्क दुवैका लागि निकै लाभदायक हुन्छ । भिटामिन–ईले भरपुर यो तेलमा छालाका धेरै रोग निको पार्ने शक्ति हुन्छ ।
यसमा एन्टी ब्याक्टेरियल गुण हुन्छ । त्यसैले धेरै पटक यसलाई स्क्र्याच वा चोटपटकमा पनि लागू गर्न सल्लाह दिइन्छ । यसले शरीरलाई हाइड्रेटेड राख्न पनि मद्दत गर्छ । यसका साथै यसमा एन्टिअक्सिडेन्ट पनि हुन्छ, जसले छालालाई मर्मत गर्नुका साथै छालामा हुने उमेरको असरलाई पनि कम गर्छ ।
तोरीको तेल
यो तेल नेपाली घरमा पनि वर्षौँदेखि प्रयोग हुँदै आएको छ । तोरीको तेल अलिकति भारी अर्थात् टाँसिने हुन सक्छ तर मनतातो प्रयोग गर्दा र मालिस गरेपछि र नुहाउँदा यसको चिपचिप पन कम हुन्छ । जे होस्, मसाज गर्दा छालाले तेल अवशोषित गर्छ ।
यसको गुणका कारण, तोरी विशेष गरी जाडोमा धेरै लाभदायक साबित हुन्छ । यसले शरीरलाई न्यानो राख्न मद्दत गर्छ । यसमा एक प्रकारको ओमेगा थ्री फ्याटी एसिड हुन्छ, जसका कारण यसको प्रयोगले शरीरको दुखाइ कम गर्न र सुन्नाइ कम गर्न मद्दत गर्दछ । यसबाहेक यसले छालालाई इन्फेक्सनबाट जोगाउन, फुटेको कुर्कुच्चा निको पार्न, छालाको चमक कायम राख्न मद्दत गर्छ ।
जैतुन को तेल
यो तेल विशेष गरी बच्चाहरू र गर्भवती ÷ सुत्केरी महिलाहरू मा मालिस को लागी प्रयोग गरिन्छ । गर्भावस्थामा छालामा आउने दागलाई निको पार्न पनि यो सहयोगी मानिन्छ । जैतुनको तेलमा ओमेगा–३ र ओमेगा–६ फ्याटी एसिडका साथै लिनोलिक एसिड जस्ता तत्वहरू हुन्छन्, जसले छालालाई मजबुत बनाउँछ ।
यसमा भिटामिन–ई र भिटामिन–के जस्ता एन्टिअक्सिडेन्टहरू पनि प्रशस्त हुन्छन् । यदि बालबालिकाको छाला सुख्खा छ वा कुनै प्रकारको समस्याबाट ग्रसित छ भने, जैतुनको तेलले मालिस गर्नुअघि एक पटक चिकित्सकसँग परामर्श लिनुहोस ्। यदि ज्येष्ठ नागरिकलाई पनि एक्जिमा जस्तो समस्या छ भने जैतुनको तेल प्रयोग गर्नुअघि सल्लाह लिनुहोस् ।
बदाम तेल
यो तेल पोषण मा धनी मानिन्छ । तैपनि बदाम धेरै गुणले भरिपूर्ण हुन्छ । विशेष गरी मस्तिष्क स्वास्थ्यको हिसाबले बदामको तेल निकै फाइदाजनक हुन्छ । बदामको तेलमा एन्टिफङ्गल गुण हुन्छ, जसले फंगल इन्फेक्सनलाई रोक्न र नियन्त्रण गर्न मद्दत गर्छ । यही कारणले गर्दा कहिलेकाहीँ दाद र एथलीटको खुट्टा जस्ता समस्याहरूको लागि प्रयोग गरिन्छ ।
यो धेरै भिटामिनहरू जस्त ए, डि इ र म्याग्नेसियम, पोटासियम, क्याल्सियम जस्ता खनिजहरूको भण्डार हो । यसका कारण यसले छालालाई चम्किलो र स्वस्थ बनाउँछ र स्ट्रेच मार्कहरू मेटाउन, पराबैंगनी किरणहरूबाट हुने छालाको क्षतिलाई मर्मत गर्न पनि मद्दत गर्छ ।
तिलको तेल
यो तेल प्रायः चिकित्सकहरूले मसाजको लागि प्रयोग गर्छन् । म्याग्नेसियम, जिङ्क, तामा, क्याल्सियम र म्यांगनीज जस्ता खनिजहरूले भरपुर यो तेलले दुखाइ कम गर्न धेरै मद्दत गर्दछ ।
अनुसन्धानले सुझाव दिन्छ कि तिलको तेलको प्रयोगले हर्मोनको स्रावमा पनि मद्दत गर्दछ जुन चिन्ता, डिप्रेसन, आदि जस्ता अवस्थाहरू सुधार गर्न र दिमागलाई प्रफुल्लित राख्न मद्दत गर्दछ । साथै, शरीरमा रातो रक्त कोशिकाको उत्पादनका लागि तामा आवश्यक हुन्छ र यो तेलको मसाजले पनि फाइदा हुन्छ ।
अमरउजालाबाट भावानुवाद
