दम पनि गम्भीर श्वासप्रश्वास समस्याहरू मध्ये एक हो। विश्व स्वास्थ्य सङ्गठन (डब्लुएचओ)का अनुसार सन् २०१९ मा दमका कारण २६ करोड २० लाख मानिसहरू प्रभावित भएका थिए । जसमध्ये ४ लाख ५५ हजारको मृत्यु भएको छ।
नेपालमा पनि यो संख्या वर्षेनी बढ्दै गएको छ । स्वास्थ्य विज्ञहरुका अनुसार कसैलाई दमको समस्या वंशाणुगत हुनसक्छ भने कतिपयमा समयसँगै यो रोग लाग्ने जोखिम रहन्छ । जीवनशैलीका विभिन्न जोखिम कारकले दमको जोखिम धेरै हदसम्म बढाउन सक्छ ।
दमले तपाईको वायुमार्ग साँघुरो र सुन्निन्छ, जसले अतिरिक्त खकार उत्पादन गर्दछ। यसले श्वास फेर्न गाह्रो बनाउन सक्छ । र श्वास फेर्दा खोकी, घरघराहट आवाज आउँछ। दैनिक जीवनमा केहि चीजहरूले दमको समस्यालाई बढाउँछ। श्वास फेर्न गाह्रो हुने यस समस्याबाट बच्न, सबै मानिसहरूले यसको जोखिम कारकहरूबाट जोगाउनुपर्दछ। आउनुहोस् जानौं कुन बानीले दमको जोखिमलाई कम गर्न सक्छ ।
धुम्रपानले जोखिम बढाउँछ
धुम्रपान, दम लगायत श्वासप्रश्वाससम्बन्धी समस्याहरूको जोखिम बढाउने प्रमुख कारकहरू मध्ये एक मानिन्छ। सुर्तीजन्य पदार्थको धुवाँको सम्पर्कमा आउँदा मदिरा सेवन नगर्दा पनि यो अवस्थाले श्वासप्रश्वासको समस्या बढाउन सक्छ । यसबाहेक, यदि तपाइँ बच्चाहरूको अगाडि धुम्रपान गर्नुहुन्छ भने त्यसको सम्पर्कले बच्चाहरूमा दमको लक्षणहरू बिग्रने जोखिम बढाउन सक्छ। दमका बिरामीहरूले धुम्रपानबाट पूर्णतया टाढा रहनुपर्छ
एलर्जीबाट टाढा रहनुहोस्
केही एलर्जी कारकहरू जस्तै धुलो, प्रदूषण, आदिले पनि दमको आक्रमण हुन सक्छ। त्यस्ता कारकहरूको सम्पर्कले तपाईको वायुमार्गमा सूजन बढाउँछ, जसले तपाईंको दमको आक्रमणको जोखिम बढाउँछ। यही कारणले गर्दा दम वा श्वासप्रश्वासको समस्या भएका मानिसहरूलाई बाहिर निस्कँदा सुरक्षात्मक मास्क लगाउन सल्लाह दिइन्छ।, ताकि त्यस्ता एलर्जीहरूबाट बच्न सकिन्छ।
विभिन्न औषधी सेवन
गैर-स्टेरोइडल एन्टि-इन्फ्लेमेटरी औषधीहरू लिने व्यक्तिहरूको पनि श्वासनलीको सूजन हुन सक्छ र दमका लक्षणहरू बिग्रन सक्छ। अनुसन्धानकर्ताहरूले यसको कारणहरू जान्न अध्ययन गरिरहेका छन्। कुनै औषधी खाएपछि पनि श्वास फेर्न गाह्रो भएमा तुरुन्तै बन्द गरी सम्बन्धित चिकित्सकसँग परामर्श लिनु उचित हुन्छ।
प्रशोधित खानेकुरा
प्रशोधित खानेकुरा खाँदा पनि कतिपयमा दमको समस्या देखिएको स्वास्थ्य विज्ञहरू बताउँछन् । त्यस्ता खानाहरूमा सल्फर डाइअक्साइड र सोडियम मेटाबिसल्फाइट जस्ता पदार्थहरू हुन सक्छन् जसले तपाईंको समस्या बढाउन सक्छ। यस्तो अवस्थामा स्वास्थ्य विज्ञहरूले दमका बिरामीलाई आहारमा ताजा फलफूल, तरकारी, सागसब्जी आदि समावेश गर्न सल्लाह दिन्छन् ।
-एजेन्सी
