उच्च रक्तचाप विश्वव्यापी रूपमा तीव्र रूपमा बढ्दो गम्भीर स्वास्थ्य समस्याहरू मध्ये एक हो। स्वास्थ्य विज्ञहरूले यसलाई ‘साइलेन्ट किलर’को रूपमा वर्गीकृत गरेका छन्।
उच्च रक्तचाप भनेको धमनीका भिताहरुमा रगतको चाप बढेर धमनीहरू फुट्ने र हृदयाघात हुने समेत हुन्छ। हृदयाघात हुने खतरा धेरै गुणासम्म बढ्ने अवस्था हुन्छ। विश्वभर ३०-७९ वर्ष उमेरका १२८ करोडभन्दा बढी व्यक्ति यस गम्भीर समस्याको शिकार भएको विश्व स्वास्थ्य संगठनको अनुमान छ।
उच्च रक्तचाप नियन्त्रण गर्न विभिन्न उपचार विधि र औषधीहरू उपलब्ध छन्। तर, स्वास्थ्य विज्ञहरूका अनुसार बिरामीले औषधीभन्दा पनि आफ्नो जीवनशैली मिलाएर व्यवस्थापन गर्नुपर्छ । यससँग सम्बन्धित हार्वर्ड विज्ञहरूले यस गम्भीर स्वास्थ्य समस्यालाई ध्यानमा राखेर तीनवटा उपाय सार्वजनिक गरेका छन्।
स्वस्थ जीवनशैली कायम गर्न आवश्यक
हार्वर्डका विज्ञहरूका अनुसार उच्च रक्तचापको समस्या औषधीले मात्र निको हुन सक्दैन। यसका लागि जीवनशैलीमा विशेष ध्यान दिनुपर्छ । मानिस बोटबिरुवामा आधारित आहार खान्छन् र नियमित व्यायाम गर्छन् उनीहरूलाई उच्च रक्तचाप हुने जोखिम कम हुने अध्ययनले देखाएको छ । उच्च रक्तचापको समस्याबाट बच्न स्वस्थ जीवनशैली अपनाउनुपर्ने विज्ञहरू बताउँछन् ।
औषधिको बारेमा लापरवाही नगर्नुहोस्
हार्वर्ड विज्ञहरूका अनुसार धेरै औषधीहरूले सामान्यतया साइड इफेक्टहरू निम्त्याउन सक्छन्। जुन प्रायः ध्यान गैरहेको हुँदैन।ननस्टेरोइडल एन्टी-इन्फ्लेमेटरी ड्रग्स (NSAIDs), एन्टीडिप्रेसेन्ट्स, र कोर्टिकोस्टेरोइड्स जस्ता औषधीहरूको अत्याधिक सेवनले पनि उच्च रक्तचाप हुन सक्छ। यही कारणले गर्दा चिकित्सकको सल्लाहबिना कुनै पनि औषधी खानु हुँदैन ।
स्वास्थ्यमा विशेष ध्यान दिने
विज्ञहरूका अनुसार विभिन्न अन्तर्निहित स्वास्थ्य अवस्थाहरू जस्तै मोटोपना, स्लीप एपनिया, मृगौला समस्या, हार्मोनल असन्तुलनले पनि उच्च रक्तचापको जोखिम बढाउँछ। यसैले अन्तर्निहित स्वास्थ्य अवस्थाहरूमा ध्यान दिन आवश्यक छ। यस सम्बन्धमा स्वास्थ्य विज्ञहरुको सल्लाह लिनु होला ।
हार्वर्ड विज्ञहरूका अनुसार यी कुरामा ध्यान दिन आवश्यक
- उच्च रक्तचापको समस्या भएका वा यसको उच्च जोखिममा रहेका व्यक्तिहरूले यी कुराहरूमा विशेष ध्यान दिनुपर्छ।
- शरीर सक्रिय राख्ने।
- नियमित शारीरिक व्यायाम गर्ने ।
- आफ्नो रक्तचाप स्तर मा ध्यान दिने ।
- कुनै समस्या भएमा तुरुन्तै डाक्टरलाई सम्पर्क गर्ने।
- तनाव नलिने ।
- योगा, ध्यान, अरोमाथेरापी आदि गर्ने ।
- फलफूल, तरकारी, ओखर, होल ग्रेन, कुखुरा जस्ता स्वस्थ र सन्तुलित आहार सेवन गर्ने ।
- धेरै नुन, चिनी,वा प्रशोधित खानाहरू उपभोग नगर्ने।
–एजेन्सी
