एड्स एक रोग हो जसको मृत्युदर संसारमा सबैभन्दा बढी छ। एचआइभी नामक भाइरसको कारणले लाग्ने यो रोग निको नहुने मानिन्छ, यद्यपी विगत केही वर्षयता वैज्ञानिकहरूले यसको उपचारका उपायहरू खोज्न द्रुत गतिमा काम गरिरहेका छन्।
विश्व एड्स दिवस हरेक वर्ष डिसेम्बर १ मा मानिसहरूलाई एड्स बारे सचेत गराउने उद्देश्यले मनाइन्छ। तथ्यांक हेर्दा विश्वभर ३७.९ मिलियन (करिब ३.७९ करोड) भन्दा बढी मानिस एचआईभी वा एड्सबाट संक्रमित छन् । सन् २०३० सम्ममा एड्स उन्मूलन गर्ने लक्ष्यमा स्वास्थ्य संस्थाहरू काम गरिरहेका छन् ।
विश्व एड्स दिवसभन्दा दुई दिनअघि जारी एचआईभीसम्बन्धी संयुक्त राष्ट्रसंघीय कार्यक्रमको प्रतिवेदनमा सन् २०३० सम्ममा यसलाई उन्मूलन गर्ने लक्ष्य पूरा गर्न एचआइभी सङ्क्रमणको दर अहिले तीव्र गतिमा घट्न नसकेको उल्लेख गरिएको छ । अब यस लडाइमा थप प्रयासको आवश्यकता छ ताकि यो द्रुत रूपमा बढिरहेको रोगको मृत्यु दरलाई कम गर्न सकिन्छ।
एड्सको रोकथामलाई लिएर लक्ष्य
यूएनएड्सले जुनमा, एचआईभी-एड्सको रोकथामका लागि नयाँ लक्ष्यहरू निर्धारित गरेको छ। यसले यस रोगबाट पिडित बिरामीहरुसम्म एचआईभी सेवाहरूलाई ९५ प्रतिशत पहुँचयोग्य बनाउने, वार्षिक एचआईभी सङ्क्रमणको सङ्ख्या ३७०,००० भन्दा कममा घटाउने र सन् २०२५ सम्ममा एड्सबाट हुने मृत्युलाई २५०,००० ले घटाउने लक्ष्य राखेको छ। यद्यपि, यूएनएड्सका कार्यकारी निर्देशक विन्नी ब्यान्यामाका अनुसार हालको तथ्याङ्कले यी लक्ष्यहरू हासिल गर्न निकै गाह्रो हुन सक्ने बताउँछन।
एड्स रोकथाम आवश्यक छ
युएनएड्सको उल्लेखित प्रतिवेदनमा विश्वस्तरमा एड्सको रोकथामका लागि पाँचवटा महत्वपूर्ण रणनीतिलाई प्राथमिकतामा राख्ने भनिएको छ । यसले महामारी रोकथाम, तयारी र प्रतिक्रियाको लागि विश्वव्यापी वित्त पोषणलाई प्रवर्द्धन गर्न जोड दिएको छ। प्रतिवेदनअनुसार समलिङ्गी पुरुष र यौनकर्मी, नशालु औषधि प्रयोग गर्ने व्यक्ति र कैदीहरूमा एचआइभी संक्रमणको उच्च जोखिममा रहन्छन्।
यी हुन् एचआईभी संक्रमणका लक्षणहरू
स्वास्थ्य विज्ञहरूका अनुसार एचआइभी सङ्क्रमण समयमै पत्ता लगाउनु जरुरी छ । भाइरस शरीरमा प्रवेश गरेको दुईदेखि चार हप्ताभित्र संक्रमित व्यक्तिमा फ्लूजस्ता लक्षणहरू देखिन सक्छन्। यसका साथै यस्ता लक्षण लामो समयसम्म रह्यो भने निकै सावधानी अपनाउनुपर्ने हुन्छ ।
- ज्वरो र टाउको दुखाइ
- मांसपेशी र जोर्नी दुखाइ
- असामान्य छाला दाग
- घाँटी दुखाइ र मुखमा अल्सर हुने
- ग्रंथिहरू सुनिनु, मुख्यतया घाँटीमा
- पखाला र वजन घट्ने
- राति असामान्य रूपमा अत्यधिक पसिना आउने।
- एचआईभी संक्रमणका रोकथाम
हाल एचआईभी संक्रमणबाट बचाउनको लागि कुनै खोप वा विशेष उपचार उपलब्ध छैन। त्यसैले यसबाट सुरक्षित रहनु सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण कुरा हो । यसका लागि हरेकपटक यौनसम्पर्क गर्दा कण्डम प्रयोग गर्ने, सफा र नयाँ सुई प्रयोग गर्ने, संक्रमित व्यक्तिसँग यौनसम्पर्क नगर्ने जस्ता उपाय अपनाएर एचआइभी सङ्क्रमणबाट आफूलाई सुरक्षित राख्न सकिन्छ ।
-एजेन्सीको सहयोगमा
