काठमाडौं—चीनमा रहेका नेपाली स्वदेश फर्काउने तयारी थाले पनि फर्काइएकालाई दुई हप्ता कहाँ राख्ने भन्नेमा सरकार अन्योलमा देखिएको छ । सरकारले स्वदेश फर्कन चाहने नेपालीहरुलाई आइतबार बिहान ९ बजेसम्मको समय दिएर फर्म भर्न लगाएको थियो ।
कोरोना भाइरसको केन्द्रबिन्दु चीनको हुबेई प्रान्तको वुहानसहितका सहरबाट भारत, बंगलादेश, श्रीलंकाले आफ्ना नागरिक फिर्ता लैजान थालेपछि नेपाल सरकारले पनि ल्याउने तयारी गरेको हो । ‘आफ्ना नागरिक ल्याउने निर्णयमा सरकार पुगेको छ । तर, उनीहरुलाई ल्याएर राख्ने सुरक्षित ठाउँको भने व्यवस्था भएको छैन्,’ स्वास्थ्य तथा जनसंख्या सचिव खगराज बरालले भने । सरकारले एयर लिफ्टमार्फत आफ्ना नागरिक फिर्ता ल्याउन आवश्यक प्रक्रिया सुरु गरेको छ । स्रोतका अनुसार आगामी मंगलबारसम्म ल्याउने गरी परराष्ट्र मन्त्रालयले तयारी गरिरहेको छ ।
दूतावास उपनियोग प्रमुख सुशील लम्सालका अनुसार शनिबारसम्म हुबेई प्रान्तका ११ विश्वविद्यालयका एक सय ८८ नेपाली सम्पर्कमा आइसकेका छन् । विमानस्थलमा उनीहरूको पुनः स्थास्थ्य जाँच गर्दा कोरोना संक्रमण नदेखिए मात्रै स्वदेश फर्कन चीनले अनुमति दिने स्वास्थ्य मन्त्रालयले जनाएको छ । तर, अहिलेसम्म कुनै पनि नेपालीलाई कोरोना संक्रमण भएको पाइएको छैन ।
नेपालमा आइसोलेसन छैन
विश्व स्वास्थ्य संगठन (डब्लुएचओ)ले तोकेको मापदण्डअनुसारको आइसोलेसन वार्ड सुविधा कुनै पनि अस्पतालमा छैनन् । छुट्टै जुत्ता, लुगा, मास्क, पन्जा प्रयोगको सुविधा भएको हुनुपर्छ । बिरामी जाँच्न प्रयोग गरिने स्टेथेस्कोप, थर्ममिटर, भेन्टिलेटर, अक्सिजन सिलिन्डर, मोनिटरमात्र होइन, डाक्टरका लागि फिजिकल प्रोटेक्टिभ इक्युपमेन्ट (लुगा)लगायत उपकरण छुट्टै हुनुपर्छ । संगठनले नेपाललगायत विकासोन्मुख मुलुकमा हावा पास ‘हेपाफिल्टरसहितको’ आइसोलेसन वार्ड’ हुनुपर्छ भनेको छ । तर, यस्तो सुविधायुक्त आइसोलेसन वार्ड नेपालमै छैन ।
उपचारमा चाहिने प्राइमर सीमित
नेपालमा कोरोना भाइरस संक्रमितको उपचारमा आवश्यक प्राइमर सीमित छ । उक्त प्राइमर आरएनऎ ल्याबमा हेरेर दिईने गरिन्छ। भाइरस परीक्षण गर्ने नेपाली संस्था ‘सिएमडिएन’ले कोरोना परीक्षणका लागि दुई सय प्राइमर दिएको थियो । ५० वटा प्रयोग भइसकेको छ । स्वास्थ्यकर्मीले लगाउनुपर्ने ‘फिजिकल प्रोटेक्टिभ इक्युपमेन्ट’ समेत सीमित छ । सिएमडिएनले ५० जोर सहयोग गरेको छ । डब्लुएचओले पाँच जोर दिएको छ ।
