काठमाडौं—राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेलले संसदमा सरकारको आगामी आर्थिक वर्षको नीति तथा कार्यक्रम प्रस्तुत गरेका छन् । मंगलबार संघीय संसदमा दुवै सदनको संयुक्त बैठकमा राष्ट्रपति पौडेलले सरकारको नीति तथा कार्यक्रम प्रस्तुत गरेका हुन् ।
नीति तथा कार्यक्रममा स्वास्थ्यका केही पुराना तथा केही नयाँ कार्यक्रमहरु समेटिएका छन् । नीति तथा कार्यक्रमको सुरुमै आधारभूत अस्पतालको निर्माण, औषधी र खोपलाई प्राथमिकता दिइएको छ । यस्तै, पहिचान भएका गरिबलाई स्थानीय तहमार्फत निःशुल्क बीमा गरिने पनि नीति तथा कार्यक्रममा छ ।
सरकारले स्वास्थ्यअन्तर्गत मुख्य बुँदामा
१. तीन तहका स्वास्थ्य सेवा प्रणाली, भौतिक पूर्वाधार तथा जनशक्तिलाई समन्वयात्मक परिचान गरी आधारभूत स्वास्थ्य सेवाको प्रत्याभूति गरिने ।
२. संघ, प्रदेश र स्थानीय तहबाट प्रदान गरिने स्वास्थ्य सेवाको वर्गीकरण गरिने ।
३. संघीय अस्पतालहरुलाई कार्यबोक्षका आधारमा पुनः संरचना गरिनेछ ।
४. राष्ट्रिय ट्रमा सेन्टर, कान्ति बाल अस्पताललगायत पर्याप्त जनशक्ति उपलब्ध भएका अस्पतालमा दुई सिफ्टमा ओपीडी संचालन गर्ने ।
५. कान्ति बाल अस्पताल थप पूर्वाधार थपेर सुविधासम्पन्न बनाइने ।
६. शहीद गंगालाल हृदय केन्द्रलाई विशेषज्ञ चिकित्सक उत्पादन गर्ने सक्षम संस्थाका रुपमा विकास गर्ने ।
७. निर्माणका चरणमा आधारभूत अस्पतालको निर्माण प्रक्रिया शीघ्र सम्पन्न गर्ने ।
८. प्रदेश तहमा रहेका संघीय अस्पताल र स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानलाई ५०० शैय्यामा स्तरोन्नती गरिने ।
९. मानव अंग प्रत्यारोपण संस्था र सेवाको स्तरोन्नती गरिनेछ ।
१०. सुरक्षित मातृत्व र रोग नियन्त्रणका लागि विशेष कार्यक्रम चलाइने ।
११. पाठेघरको मुखको क्यान्सर निःशुलक स्क्रिनिङ कार्यक्रम र १० देखि १४ वर्ष उमेर समूहका बालिकालाई दिने सेवालाई जिल्ला अस्पतालबाट दिइने ।
१२. परोपकार र प्रसुति रोग अस्पतालमा जन्मजात विकलांग तथा असामान्य भ्रुण तथा नवजात परीक्षण सेवा सुरु गरिने ।
१३. सबै अस्पतालहरुमा जेरियाष्टिक वार्डको व्यवस्था गरिने ।
१४. प्रत्येक प्रदेशमा कम्तिमा एक संघीय अस्पताल र दुई अन्य अस्पतालमा टेलिमेडिसिनमा सेवा सुरु गरिने ।
१५. संघीय एवं प्रादेशिक अस्पतालमा स्वास्थ्य तथा उपचारसँग सम्बन्धि अभिलेख तथा सेवा प्रवाहलाई विधुतीय प्रणालीमा आधारित बनाइने ।
१६. एकै किसिमको उपचारको पटक पटक परीक्षण गर्नु नपर्ने र मेडिकल रेकर्ड अद्यावधि गर्ने स्वास्थ्य संस्थाहरुको विद्युतीय अभिलेख राख्ने व्यवस्था मिलाई यस्तो अभिलेखमा एक अर्काको पहुँच हुने व्यवस्था गरिनेछ ।
१७. महामारी रोकथाम तथा नियन्त्रणका लागि स्वास्थ्य आपत्तकालीन पूर्व तयारीका लागि जनस्वास्थ्य प्रणाली सुधार गरिने ।
१८. सीमा नाका र प्रवेशविन्दुमा स्वास्थ्यकर्मी व्यवस्था गरिनेछ ।
१९. नसर्ने रोग रोकथाम गर्न छुट्टै व्यवस्था गरिनेछ ।
२०. पशुपंक्षी, वातावरणबाट मानव स्वास्थ्य पर्न सक्ने प्रतिकूल असर निवारण गर्न एक स्वास्थ्य नीतिमा आधारित प्रणाली विकास गरिनेछ ।
२०. देशभरका सरकारी तथा गैरसरकारी सबै संगठित स्वास्थ्य बीमा आवद्ध गर्ने ।
२१. खाद्य तथा औषधि नियमनको संस्थागत व्यवस्था गरिने
२२. औषधिजन्य सामाग्री, खाद्यपूरक, सौन्दर्यजन्य सामाग्री, पोषणको गुणस्तर र नियमन व्यवस्था थप प्रभावकारी बनाइने छ ।
२३. राष्ट्रिय औषधि प्रयोगशालाको क्षमता वृद्धि गरिने
२४. वैकल्पिक, प्राकृतिक तथा परम्परागत चिकित्सा पद्धतिको अनुसन्धान, विकास र विस्तार गरिने
२५. आधारभूत आयुर्वेद औषधीको उत्पादनमा आत्मनिर्भर बनाउनेतर्फ अगाडि बढ्ने ।
२६. नागरिक आरोग्य कार्यक्रमलाई समुदायस्तरसम्म विस्तार गरिने
२७. सार्वजनिक शिक्षा, स्वास्थ्य, पर्यटन, सामाजिक विकासको क्षेत्रमा योग, ध्यान र स्वःजागरणका वौद्धिक र वैज्ञानिक पद्धतिलाई मूलप्रवाहीकरण गरी योग ध्यान पर्यटन प्रवद्र्धन गरिनेछ
२८. मानसिक रोग रोकथाम सम्बन्धि कार्यक्रम समुदायस्तरमा लैजाने
२९ जनसंख्या नीति परिमार्जन गरिने
