भारतले १८ बालबालिकाको मृत्युसँग जोडिएको औषधि निर्माताको लाइसेन्स गर्‍यो खारेज

भारतले एउटा फर्मको उत्पादन अनुमतिपत्र रद्द गरेको छ जसको कफ सिरप उज्वेकिस्तानमा १८ बालबालिकाको मृत्युसँग जोडिएको छ ।
डब्ल्यूएचओले जनवरीमा मेरियन बायोटेकले बनाएको दुईवटा कफ सिरपलाई गुणस्तरहीन भएको भन्दै यसको प्रयोग नगर्न चेतावनी दिएको थियो । मेरियनबायोटेकले भने आरोप अस्वीकार गर्दै आएको छ ।

उज्वेकिस्तानमा मृत्युको खबर आएपछि भारतको स्वास्थ्य मन्त्रालयले कम्पनीमा उत्पादन स्थगित गरेको थियो । बुधबार, उत्तर प्रदेश राज्यका अधिकारीहरूले – जहाँ मेरियन बायोटेक आधारित छ – भने कि उनीहरूले अब “स्थायी रूपमा“ कम्पनीको इजाजतपत्र रद्द गर्दैछन् ।

“नोएडा सहरमा रहेको फर्मले अब कुनै पनि उत्पादन गर्न सक्दैन,“ औषधि निरीक्षक वैभव बब्बरले हिन्दुस्तान टाइम्स अखबारलाई भने ।
मारियन बायोटेकले टिप्पणीको लागि बीबीसीको अनुरोधलाई प्रतिक्रिया दिएन । भारत जेनेरिक औषधिमा विश्वको सबैभन्दा ठूलो निर्यातकर्ता हो, जसले विकासोन्मुख देशहरूको चिकित्सा आवश्यकताहरू पूरा गर्दछ ।

तर हालैका महिनाहरूमा, धेरै भारतीय फर्महरू तिनीहरूको औषधिको गुणस्तरको लागि छानबिनमा आएका छन्, विशेषज्ञहरूले यी औषधिहरू बनाउन प्रयोग गरिने निर्माण अभ्यासहरूको बारेमा चिन्ता व्यक्त गरेका छन् । डिसेम्बरमा सरकारी प्रयोगशालाले गरेको परीक्षणमा फर्मको कफ सिरपका २२ वटा औषधिको नमूना “मिलावट र नक्कली“ भएको फेला परेपछि मेरियन बायोटेक विरुद्धको पछिल्लो कारबाही भएको हो ।

“मिसासवटपूर्ण र नक्कली औषधिहरूले जनतालाई गम्भीर चोट पु¥याउन सक्छ र सम्बन्धित सामग्री÷रेकर्डहरू नष्ट हुन सक्ने आशंका छ,“ भारतको केन्द्रीय औषधि मानक नियन्त्रण संगठन (सिडिएससिओ) का निरीक्षक आशीष कौंडलले आफ्नो उजुरीमा भनेका थिए ।
यस महिनाको सुरुमा, उत्तर प्रदेश प्रहरीले मिसावट उत्पादनहरू बेचेको आरोपमा कम्पनीका तीन कर्मचारीहरूलाई पनि पक्राउ गरेको थियो ।

बुधबार, उत्तर प्रदेशका ड्रग्स लाइसेन्सिंग अधिकारी एसके चौरसियाले मेरियन बायोटेकले उनीहरूलाई “सन्तोषजनक“ निष्कर्षको सम्बन्धमा जारी गरिएको सूचनाको जवाफ दिन असफल भएको जनाए ।

डब्ल्यूएचओले उज्बेकिस्तानमा १८ बालबालिकाको मृत्यु फर्मको डोक–१ म्याक्स र एम्ब्रोनोल कफ सिरपसँग जोडेर विश्वव्यापी मेडिकल अलर्ट जारी गरेपछि भारतले मेरियन बायोटेक विरुद्ध अनुसन्धान सुरु गरेको थियो ।

स्वास्थ्य निकायले उज्वेकिस्तानको स्वास्थ्य मन्त्रालयको गुणस्तर नियन्त्रण प्रयोगशालाहरूले गरेको विश्लेषणले औषधिहरूमा डाइथिलिन ग्लाइकोल र इथाइलिन ग्लाइकोलको “अस्वीकार्य मात्रा“ फेला पारेको बताएको छ । यी पदार्थहरू मानिसका लागि विषाक्त हुन्छन् र यदि सेवन गरेमा घातक हुन सक्छ ।

जनवरीमा बीबीसीलाई इमेल गरिएको जवाफमा, मेरियन बायोटेकले भने कि यो डब्ल्यूएचओको निष्कर्षसँग “सहमत छैन“ र यसले भारत सरकारद्वारा भइरहेको अनुसन्धानमा सहयोग गरिरहेको छ । मेरियन बायोटेक आफ्नो कफ सिरपको कारण समस्यामा पर्ने पहिलो भारतीय औषधि निर्माता भने होइन ।

अक्टोबरमा, डब्ल्यूएचओले विश्वव्यापी चेतावनी दियो र मेडेन फार्मास्युटिकल्सले बनाएको चार कफ सिरपलाई गाम्बियामा मृगौलामा चोटपटक लागेका ६६ बालबालिकाको मृत्युसँग जोडेको थियो । भारत सरकार र कम्पनी मेडेन फार्मास्युटिकल्स दुवैले आरोप अस्वीकार गरेका छन् ।

बिबिसीबाट भावानुवाद