जुम्ला – स्वास्थ्यका लागि निकै हानिकारक लागु औषध जुम्लामा झाँगिँदै गएको छ । सडक विकाससँगै यो हानिकारक पदार्थ जुम्लामा भित्रिएको हो । कर्णाली राजमार्ग ०६२ सालमा खुलेको हो ।
सडक नखुल्नु अघि जुम्लामा लागु पदार्थको रूपमा स्थानीय स्तरमा उत्पादन हुने भाँग, (चरेस) अफिम मात्रै थाहा थियो । यही स्थानीय स्तरमा पाइने चरेस अफिम लागु पदार्थको रूपमा भन्दा पनि यहाँका बुढापाकाले औषधिका रूपमा प्रयोग गर्ने गरेको सुनिन्थ्यो ।
तर ०६२ सालपछि जुम्ला राष्ट्रिय सडक सञ्जालमा जोडिएसँगै लागु औषध ब्राउन सुगर भित्रिन थाले । सडक सञ्जाल जोडिएको दुई दशक नपुग्दै जुम्ला लागु औषधिको हटस्पट बन्दै गएको छ । अहिले जुम्ली अभिभावकलाई आफ्ना बालबच्चालाई यो लागु औषधिको दुर्व्यसनीबाट जोगाउन निकै मुस्किल हुने गरेको छ ।
यही कुलतमा बसेका कतिपय बालबच्चालाई अभिभावकले सुधार गृहमा भर्ना गरेका छन् । जुम्लामा लागुऔषध प्रयोग र कारोबार बढ्दै गएको छ । यसलाई नियन्त्रण गर्नका लागि राज्य र अभिभावक उत्तिकै जिम्मेवार हुनु पर्ने देखिएको छ । अभिभावकले पनि आफ्ना बालबच्चा कहाँ के गरी रहेका छन् ।
अभिभावकले बालबच्चालाई कडा निगरानीमा राख्नु पर्ने देखिएको छ । धेरै जसो लागु पदार्थ भारतको रुपडिहाँ नाकाबाट बाँके नेपालगन्ज, सुर्खेत हुँदै कर्णाली प्रदेशका हिमाली जिल्ला जुम्ला, कालिकोट र मुगु जिल्लामा पुग्ने गरेको पाइन्छ । यो तिन वटै जिल्ला सडक सञ्जालमा जोडिएका छन् ।
भारतको रुपडिहाँमा एक हजार रुपियाँमा खरिद गरेको ब्राउन सुगर जुम्ला, कालिकोट र मुगुमा विक्री गर्दा २०÷३० हजार रुपियाँसम्म विक्री गर्ने गर्दछन् । रातारात पैसा कमाउने व्यक्तिहरूले नै लागु औषध जस्तो दुई नम्बर धन्दा गर्ने गरेको पाइन्छ । यसअघि हवाई जहाजमार्फत नेपालगन्जबाट जुम्ला ब्राउन सुगर पुगेको थियो ।
१५ महिनामा लागु औषधका १० वटा मुद्दा दर्ता हुँदा ३१ जना प्रतिवादी पक्राउ गरी कारबाही प्रक्रिया अघि बढाएको प्रहरी नायव उपरीक्षक नरेन्द्र चन्दले बताए । उनले भने ब्राउन सुगर ७९३ दशमलव ९ मिलिग्राम र चरेस ५८० दशमलव ६२ मिलिग्राम बरामद गरेको छ ।
