काठमाडौं—२० पुसमा काठमाडौं बाँसबारीमा एक फर्निचर उधोगमा काठ चिर्ने क्रममा सुजन तामाङको बायाँ हातको छिनालियो । २४ वर्षीय तामाङको हात छिनालिएपछि उनलाई हतार—हतार त्रिवि शिक्षण अस्पतालको इमर्जेन्सीमा लगियो ।
चिकित्सकहरुले दिउँसो १ बजे इमर्जेन्सीमा आएका सुजनको छिनालिएको हात जोड्ने शल्यक्रिया तत्कालै अगाडि बढाए । ‘दिउँसो एक बजेतिर उहाँ इमर्जेन्सीमा आउनुभएको थियो । उहाँको हात नाडीनेरबाट छिनालिएको थियो,’ उक्त शल्यक्रियामा संलग्न शिक्षणका रेजिडेन्ट चिकित्सक डा. सुशान्त राई भन्छन्, ‘भोलिपल्ट ४ बजेसम्म शल्यक्रिया जारी रह्यो । निकै जटिल केस भएकाले शल्यक्रियामा झण्डै १४ घण्टा लाग्यो ।’
यो जटिल शल्यक्रियामा क्रममा ५ देखि ६ वटा रगत बग्ने नसा, २ देखि ३ वटा थाहा हुने नसा, २५ देखि ३० वटा हात चलाउने नसा जोड्नुपर्ने डा. सुशान्त बताउँछन् । ‘यति धेरै नसाहरु जोड्नुपर्ने भएकाले यो जटिल शल्यक्रिया हो,’ उनले भने, ‘यसबाहेक मासु, हाड र छाला पनि जोड्नुपर्ने हुन्छ ।’
नसाहरु थिचिएको हुने भएकाले यस्तो शल्यक्रिया गरेपछि रगत बग्न बन्द हुने समस्या उत्पन्न हुन्छ । जसका कारण फेरि खोलेर बन्द गर्नुपर्ने हुन्छ । सुजनको शल्यक्रियामा क्रममा पनि यस्तो समस्या देखिएपछि चिकित्सकहरुले दुई पटक खोलेर पुनः नसामा रगत बग्ने बनाएका थिए ।
‘ह्याण्ड रिप्लान्टेसन’ भनिने उक्त जटिल शल्यक्रिया त्रिविको प्लास्टिक सर्जरी विभाग प्रा.डा. ईश्वर लोहनी, प्रा.डा. जयनमान श्रेष्ठको सुपरभिजनमा भएको थियो । उक्त शल्यक्रियामा प्रत्यक्ष रुपमा अर्थोप्लास्टिक सर्जन डा. समित शर्मा र डा. संगम रायमाझीसहित रेजिडेन्ट डा. सुशान्त राई, डा. रोहन प्रधान र डा. प्रकाश मैनाली संलग्न रहेका थिए । त्यस्तै एनेस्थेसियामा डा. नवीन्द्रराज विष्टसहितको टिम संलग्न थियो भने अर्थोपेडिक्सतर्फ डा. नितिशविक्रम देवसहितको टिम संलग्न थियो ।
डा. सुशान्त अहिले नेपालमा यस्ता घटना दिनहुँ बढिरहेको बताउँछन् । ‘फर्निचरमा काम गर्ने कामदार, उधोगधन्दामा काम गर्ने र घरेलु औजार ध्यान दिएर नचाउँदा अहिले यस्ता घटनाहरु बढ्दै गएका छन्,’ उनी भन्छन्, ‘त्यसैले होशियारीका साथ काम गर्नुपर्छ ।’ डा. सुशान्त यस्तो घटना घटेमा तुरुन्त स्वास्थ्य संस्थामा पुग्नुपर्ने बताउँछन् ।
उनकाअनुसार घटना घटिहालेमा छिनालिएको हातखुट्टाको भागलाई सेतो कपडा भिजाएर प्याक गर्ने, त्यसलाई छुट्टै प्लास्टिकको झोलामा राख्ने र त्यसपछि चिसो नपस्ने गरी बरफ भएको झोलामा प्याक गरेर स्वास्थ्य संस्था लैजानुपर्छ । यस्तै, अस्पताल पुग्नुपूर्व शरीरको छिनालिएको ठाउँबाट रगत बग्न नदिन हात वा खुट्टा माथि पार्ने, अलिकति टाइट गरेर ब्याडेज लगाउने र हातले थिचेर रगत रोक्ने काम गर्नुपर्छ ।
