काठमाडौं—काठमाडौं उपत्यकामै २७.१ प्रतिशत मास्क नलगाउने गरेको देखाएको छ । स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयअन्तर्गतको नेपाल स्वास्थ्य अनुसन्धान परिषद्ले जनस्वास्थ्य सम्बन्धित मापदण्ड पालना भएको नभएको पत्ता लगाउन काठमाडौं उपत्यकाका ४५०२ जनामा गरेको अनुसन्धानबाट उक्त तथ्य पत्ता लागेको हो ।
परिषद्का सदस्य सचिव डा. प्रदीप ज्ञवालीकाअनुसार काठमाडौं उपत्यकामा मास्क लगाउने ७२.१ प्रतिशत रहेका छन् । २७.१ प्रतिशतले भने मास्क लगाउँदैनन् । मास्क प्रयोग गर्नेमध्ये कपडाको मास्क लगाउने १५.८ प्रतिशत रहेका छन् ।
त्यस्तै, सार्वजनिक स्थलहरुमा २७०३ जनामध्ये सही तरिकाले मास्क लगाउनेको संख्या ७२.६६ प्रतिशत थियो । नाकमुनि वा चिउडो मास्क लगाउने, घाटी र हातमा मास्क झुण्डयाउने, मास्कको कडा भागलाई नाकको अन्तिमतिर लगाउनेको संख्या २७.३४ प्रतिशत रहेको परिषद्को अनुसन्धानले देखाएको छ ।
संस्थागत तहहरु मालपोत कार्यलय, तरकारी बजार, मठमन्दिर, बैक र होटलमा अवलोकन गर्दा कमै मात्र सामाजिक दूरी २ मिटर कमको लागि मार्किङ कायम गरिएको थियो । तर, ३१.२५ प्रतिशत स्थलमा सामाजिक दूरीको नियम पालना गरिएको अनुसन्धानका क्रममा देखिएको छ । साबुन पानी र सेनिटाइजरको व्यवस्था ६० प्रतिशत सार्वजनिक स्थलमा गरिएको थियो ।
सामाजिक दूरी कायम गर्न निजी र सरकारी अस्पतालका ओपिडी, फार्मेसी र टिकट काउन्टरमा मार्किङ कायम गरिएको थियो तर चमेना गृहमा भने मार्किङ गरिएको अनुसन्धानका क्रममा देखिएन । २० प्रतिशत अस्पतालमा मात्रै सामाजिक दूरीका नियम पालना भएको पाइएको थियो ।
३० वटा सार्वजनिक यातायातमा अवलोकन गर्दा ५० प्रतिशतभन्दा कम यातायातले मात्रै एउटा सिटमा एक जना मात्रै बस्ने व्यवस्था मिलाएका थिए ।
जनस्वास्थ्य मापदण्ड (एसएमएस) सोसल डिस्टयान्सिङ, मास्कको प्रयोग र सेनिटाइजर र साबुन प्रयोगबारे परिषद्ले उक्त अनुसन्धान गरेको थियो । २ दिन लगाएर अवलोकन विधी अपनाएर उक्त व्यक्तिगत र संस्थागत तहमा सर्वेक्षण गरिएको थियो । जसमा काठमाडौं उपत्यका २३ वटा सार्वजनिक स्थल (तरकारी बजार, सपिङ मल, मालपोत, बैक, सरकारी तथा निजी अस्पतालहरु, मठमन्दिर, सार्वजनिक यातायात र होटल) समावेस गरिएको थियो ।
