चितवन– चितवनमा स्क्रब टाइफस संक्रमणका कारण मंगलबार एक जनाको मृत्यु भएको छ । भरतपुर महानगरपालिका वडा नम्बर १ ठिमुरा बस्ने ३२ वर्षीय एक पुरुषको मृत्यु भएको हो ।
ज्वरोसँगै श्वासप्रश्वास, मुटु र कलेजोमा समेत समस्या देखिएपछि उनी असार २९ गते उपचारका लागि भरतपुर अस्पतालमा भर्ना भएका उनको उपचारकाक्रममा मृत्यु भएको भरतपुर अस्पतालका सूचना अधिकारी लिलाराज पौडेलले जानकारी दिए ।
चितवन मेडिकल कलेजमा उपचार गराइरहेका उनको खर्चको अभाव भएपछि थप उपचारका लागि गत सोमबार भरतपुर अस्पतालमा ल्याइएको थियो । मृत्युको कारणमा स्क्रबटाईफस लगायत अन्य समस्या रहेको अस्पतालले जनाएको छ ।
के हो स्क्रब टाइफस ?
स्क्रब टाइफस मुसामा हुने एकप्रकारको माइट भन्ने संक्रमित किर्नाको माध्यमबाट ओरियन्टिया सुुत्सुगामुसी भन्ने व्याक्टिरियाको कारणले हुने रोग हो । यो रोग गर्मी र वर्षाको समयमा देखिन्छ । उक्त किर्नाले टोकेको सामान्यतया ५ देखि २० दिनभित्र यो रोगको लक्षण देखिन सुरू हुन्छ ।
यसमा विशेषरी उच्चज्वरो आउने, शरीरमा रातो–रातो दाना देखिने, अत्याधिक टाउको दुख्ने, श्वासप्रश्वासमा समस्या आउने, आँखाको सेतो भाग रातो हुने, टोकेको ठाउँमा कालो पाप्रा देखिने जस्ता लक्षण देखिन्छन् ।
त्यसैले किर्नाले टोकेको ठाउँ कोला पाप्रा देखिएको छ, उच्चज्वरो आएको छ र आँखा रातो आएको छ भने स्क्रब टाइफस लक्षण हो भनेर बुझ्नुपर्छ । यसको उपचारकालागि सामान्य एन्टिबायोटिक चलाइन्छ ।
एन्टिबायोटिक चलाएको सामान्यतया ४८ घन्टापछि ज्वरो घट्दै जान्छ । यसबाट बच्न घरमा मुसा नआउने वातावरण बनाउनुका साथै घरवरिपरि झाडी, खुलाचौरमा बस्दा थ्याच्च नबस्ने, बाहुला भएको कपडा लगाउने गर्नुपर्छ । त्यसैले मुसा नियन्त्रण गर्नु नै यसबाट बच्ने उत्तम उपाय हो ।
कसरी पत्ता लगाउने ?
यो रोगको पहिचान बिरामीमा देखिएको लक्षण र सूक्ष्म कीराले टोकेको चिनोबाट पनि गरिन्छ । यसमा रगत परीक्षणसमेत गरिन्छ । यस अन्तर्गत लिभर फङसन टेस्ट, सीबीसी काउन्ट गरिन्छ । स्क्रब टाइफसको एन्टिबडी पत्ता लगाउन एलाइजा टेस्ट र द्रुत परीक्षण समेत गरिन्छ ।
