लकडाउनको समयमा प्रिग्नेन्सी टेस्ट गर्न नपाएर हैरान हुनुहुन्छ? गर्भ बसे वा नबसेको तथ्य अब लक्षणहरुबाटै पनि थाहा सकिन्छ । नियमित रुपमा महिनावारी हुने महिलामा आफ्नो महिनावारी रोकिने बित्तिकै गर्भ बसेको शंका लागेतापनि महिनावारी नियमित नभएको महिलाको हकमा भने यी कुरा लागु हुँदैन । तसर्थ, त्यस्तो अवस्थामा भने हामीले आफूमा देखा परेको लक्षणबाट नै गर्भवती भए वा नभएको कुराका एकिन गर्न सकिन्छ ।
गर्भवती लक्षण पहिलो पटक कहिले देखा पर्दछ?
केही महिलाहरुले आफ्नो गर्भावस्थाको लक्षण तीन महिनाको पहिलो हप्तामा नै लक्षण देखा परेको बताएका छन् । अन्य लक्षणहरु भने विस्तारै समयक्रमसँगै क्रमसः देखा पर्दै जान्छ । यद्यपि सुरुवाती लक्षण भने महिनावारीको समयमा देखा पर्ने लक्षणअनुरुप नै हुने गर्दछ । जसकारण महिलाले यस्ता लक्षणहरुबाट भने आफूमा देखा परेको लक्षणको सजिलै पहिचान गर्न सक्दैनन् । केही महिलामा गर्भवस्थाको समयमा देखा पर्ने लक्षणहरु एकै किसिमका हुन्छन्, भने अन्यमा भने फरक–फरक प्रकृतिका लक्षणहरु देखा पर्दछन् ।
प्रत्येक महिलाको शरीरमा भएको वशांणुगत तथा हार्माेनले उनको गर्भावस्थामा समेत प्रभाव पार्ने भएकोले महिलामा देखा पर्ने लक्षण सोहीअनुरुप नै फरक–फरक रुपमा देखा पर्दछ । यद्यपि, कतिपय महिलाामा भने समान किसिमका लक्षणहरु देखा परेको पनि पाइएको छ । यसरी विभिन्न रुपमा देखा परेका अधिकांश लक्षणहरुले महिला गर्भवती भए वा नभएको संकेत गर्दछ ।
यस्ता छन् गर्भावस्थाको सुरुवातीमा देखा पर्ने १५ लक्षणहरु
१. महिनावारी रोकिनु
महिनावारी रोकिनु गर्भावस्थाको दौरानमा देखिने पहिलो लक्षण हो । गर्भाशयमा निषेचित अण्डा रोपणको समयमा महिलामा हल्का दुखाइको महसुस पनि हुने गर्दछ । महिनावारी नहुनु तर महिनावारीको दौरानमा जस्तै दुखाइ महसुस भएको खण्डमा सो लक्षण गर्भवती अवस्थाको लक्षण हो भनेर एकिन गर्न सकिन्छ । तर, नियमित महिनावारी हुनेका निम्ति यो लक्षण पहिचान गर्न सहज भएतापनि महिनावारीको अनियमितता रहेको महिलाहरुको सन्दर्भमा भने सजिलै एकिन गर्न सकिदैन । तर, त्यस्ता महिलाहरुमा पनि यस्ता लक्षण देखिने सम्भावना उत्तिकै रहन्छ ।
२. योनीमा परिवर्तन
केही महिलाहरुले गर्भवस्थाको सुरुवाती दिनहरुमा आफ्नो योनी मोटो भएको तथा त्यहहँबाट दूधजस्तो तरल पदार्थ निस्केको महसुस पनि गर्न सक्छन् । योनीका भित्ताहरुमा देखा पर्ने यस्ता लक्षण महिनावारीको सुरुवाती हप्ता दिनमा देखा परेता पनि यो केहीमा भने गर्भावस्थाको अवधि भरसम्मै देखा पर्दछ । तर, यस लक्षणसँगै महिलामा रक्तश्राव हुने, गन्ध आउने तथा चिलाउने समस्या देखा परेमा तुरुन्त सम्बन्धित विशेषज्ञलाई देखाउनु पर्दछ ।
३. स्तनको आकारमा परिवर्तन
अधिकांश महिलाले गर्भ रहेको सुरुवाती पहिलो हप्तामा नै आफ्नो स्तनको परिवर्तन महसुस गर्दछन् । यी परिवर्तनसँगै महिलाले पीडारुपी भारीपन, परिपूर्णता तथा संवेदनशीलता समेत महसुस गर्छन् । तर, क्रमिक रुपमा केहि हप्तापछि भने यस्ता असहजीपन माथि गर्भवतीले विजय प्राप्त गर्दै जान्छिन् ।
४. अरिएला (नितम्ब) कालो हुनु
अरिएला अर्थात्, निप्पल वरपरको भाग । गर्भावस्थाको दौरानमा महिलाको अरिएला कालो हुँदै आउने हुन्छ ।
५. थकान
थकान विभिन्न रोग, शारीरिक गतिविधि एवं समस्याहरु सम्बन्धित भएतापनि गर्भवतीका दौरानमा देखा पर्ने लक्षणमध्ये यो पनि एक हो ।
६. मर्निङ सिकनेस, वाकवाकी र वान्ता लाग्नु
यो गर्भावस्था देखिने साझा समस्यामध्ये एक हो । किनकी, गर्भावस्थाको दौरानमा महिलामा जुनसुकै समयमा पनि वाकवाकी लाग्न सक्छ । अधिकांश महिला यस्ता समस्याबाट गुज्रिएतापनि केहि महिलाहरुले भने आफूलाई गर्भावस्थाको मर्निङ सिकनेस (बिहानको समयमा देखा पर्ने समस्या) अनुभव नगरेको बताएका छन् । यो विशेषगरी महिलामा गर्भावस्थाको दोस्रोदेखि आठौं हप्ताको अवधिसम्ममा देखा पर्दछ । केही महिलाहरु १३ देखि १४ हप्ताको बीचमा यस समस्याबाट मुक्त भएतापनि अन्यमा गर्भावस्थाको अवधिभर यस्तो समस्या देखा परिरहन्छ ।
७. गन्ध थाहा पाउनु
गर्भवती महिलामा यस समयमा गन्धको चाल छिटो थाहा पाउने हुन्छन् । तसर्थ उनीहरुलाई रिंगटा लाग्नु तथा बान्ता आउनुको कारणमध्ये यो पनि एक हो ।
८. लगातार पिसाब लाग्नु
गर्भ बसेको ६ देखि ८ हप्तामा महिलामा हुने हार्माेन परिवर्तनका कारण उनीहरुमा छिटो—छिटो पिसाब लाग्ने समस्या देखा पर्दछ । र, कसै–कसैमा भने पिसाब पोल्ने समस्या पनि देखा पर्दछ । यस समयमा अधिकांश महिलामा पिसाब फेर्ने नली संक्रमण (युरिनरी ट्रयाक इन्फेक्सन) हुने भएकाले यस्तो अवस्थामा भने महिला जाँचको लागि अस्पताल पुग्नुपर्ने हुन्छ ।
९. रिंगटा लाग्नु र बेहोस हुनु
सम्भवतः महिलामा यस्तो समस्या हार्माेनमा आएको परिवर्तन, ग्लूकोजको मात्रा, रक्तचाप, रिंगटा तथा टाउको दुखाइको कारण देखा पर्दछ । गर्भ रहेको समयमा पनि महिला बेहोस हुने सम्भावना पनि उच्च रहन्छ ।
१०. कब्जियत
हार्माेन परिवर्तनकै कारण कतिपय महिलाहरुमा गर्भ बसेको सुरुवाती दिनमा कब्जियतको समस्या देखा पर्दछ ।
११. टाउको दुख्नु
गर्भवस्थाका हुने हार्माेन गडबडीकै कारण देखा पर्ने अर्काे समस्या भनेको टाउकोको दुखाइ पनि हो ।
१२. खानाप्रतिको रुची घट्नु वा बढ्नु
गर्भ बसेको सुरुवाती अथवा अन्तिम चरणमा महिलामा यस्ता परिवर्तन देखा पर्न सक्छ । महिलामा वाकवाकी लाग्ने, खानाको स्वाद मिठो नलाग्ने भएकै कारण केही खानाप्रतिको रुची समेत घट्न जान्छ ।
१३. ढाड दुखाइ (ब्याक पेन)
यस्ता समस्या महिलामा विशेष गरी गर्भको अन्तिम चरणमा देखा पर्दछ । जबकि, यसको सुरुवाती अवस्थामा ढाडको तल्लो भागबाट दुखाइ सुरु हुन्छ । ।
१४. मुड परिवर्तन
हार्माेन परिवर्तनका कारण गर्भ रहेको पहिलो तीन महिनाको अवधिमा महलिामा मुड परिवर्तन हुने समस्या देखा पर्दछ । जसकारण उनीहरुमा तनाव एवं चिन्ताको मात्रा बढ्ने सम्भावना पनि उत्तिकै रहन्छ ।
१५. श्वास फेर्न गाह्रो हुनु वा छिटो—छिटो श्वास फेर्नु
भ्रुणको विकास हुने क्रममा गर्भवतीलाई अक्सिजनको मात्रा बढी आवश्यक पर्न सक्छ । जसकारण उनीहरुमा स्याँ–स्याँ हुने समस्या देखा पर्दछ । विशेषतयाः यी समस्या महिलामा गर्भावस्थाको अन्तिम चरणहरुमा देखा पर्दछ ।
-एजेन्सीको सहयोगमा
