जुम्ला—कर्णाली प्रदेशमा स्वास्थ्य बीमा कार्यक्रम लागु भएको ८ वर्षको अवधिमा २९ दशमलव २६ प्रतिशत जनसंख्या मात्रै बीमाको पहुँचमा छन् । कर्णालीमा ७१ प्रतिशत जनसंख्या अझैपनि स्वास्थ्य बीमाको पहुँच बाहिर रहेको पाइएको छ ।
राष्ट्रिय जनगणना २०७८ अनुसार कर्णालीको जनसंख्या १६ लाख ८८ हजार ४ सय १२ रहेको छ । जसमध्ये २९ दशमलव २६ प्रतिशत अर्थात् ४ लाख ५८ हजार ८ सय २१ जना मात्रै बीमामा आबद्ध भएको राष्ट्रिय बिमा बोर्डकी कर्णाली प्रदेश संयोजक सिर्जना पौडेलले बताइन् । आशा गरेजति संख्यामा नागरिकहरु स्वास्थ्य बीमाको पहुँचमा आउन नसकेको उनले बताइन् ।
८ वर्षको अवधिमा २९ प्रतिशत मात्रै बीमामा आबद्ध भएको र ७१ प्रतिशतलाई बीमामा आबद्ध गराउनुपर्ने चुनौती रहेको छ । कर्णाली प्रदेशमा सबैभन्दा बढी जुम्लामा ८३ प्रतिशत बीमामा आबद्ध छन् । १ लाख ८ हजार ९ सय २१ जनसंख्यामा ९० हजार ४ सय ११ जना बीमामा आबद्ध छन् ।
सबैभन्दा कम सल्यानका नागरिक बीमा कार्यक्रममा आवद्ध छन् । २ लाख ४१ हजार ७ सय १६ जनसंख्यामा ६ प्रतिशत अर्थात् १४ हजार ६ सय ५० जना सल्यानमा मात्रै बीमा गरेका छन् ।
प्रदेश राजधानीसमेत रहेको सुर्खेतमा २५ दशमलव ७८ प्रतिशतले बीमा गरेका छन् । ४ लाख १७ हजार ७ सय ७६ जनसंख्या रहेको सुर्खेतमा एक लाख सात हजार ७०६ जनाले मात्र बिमा गरेको प्रदेश संयोजक पौडेलले जानकारी दिए ।
रुकुम पश्चिममा १ लाख ५४ हजार २ सय ७२ जनसंख्यामा ८० हजार ५ सय २७ अर्थात् ५२ दशमलव १९ प्रतिशतले बीमा गरेका छन् । जाजरकोटको २ लाख ७१ हजार ३ सय ४ जनसंख्यामा ४९ हजार ९ सय ४२ अर्थात् २९ दशमलव १५ प्रतिशत, कालीकोटको १ लाख ३६ हजार ९ सय ४८ जनसंख्यामा ५३ हजार ८ सय १९ अर्थात् ३९ दशमलव २९ प्रतिशत स्वास्थ्य बीमामा आवद्ध भएका छन् ।
दैलेखमा २ लाख ६० हजार ८ सय ५५ जनसंख्यामा ३३ हजार २ सय ३६ अर्थात् १२ दशमलव ७४ प्रतिशत, मुगुको ५५ हजार २ सय ८६ जनसंख्यामा ७ हजार ८ सय १५ अर्थात् १४ दशमलव १३ प्रतिशत, डोल्पाको ३६ हजार सात सय जनसंख्यामा ४ हजार ८ सय ५४ अर्थात् १३ दशमलव २२ प्रतिशत र हुम्लामा ५० हजार ८ सय ५८ जनसंख्यामा १५ हजार ८ सय ६१ अर्थात् ३१ दशमलव १८ प्रतिशतले मात्र स्वास्थ्य बीमा गराएको स्वास्थ्य बीमा बोर्डको कर्णाली प्रदेश कार्यालयको तथ्यांकमा उल्लेख छ ।
संयोजक पौडेलले अब सरकारले कर्मचारीलाई पनि बीमामा आबद्ध गर्ने योजना गराएको, पहिलो सेवा पाउन तीन महिना लाग्ने गरेकोमा अबदेखि दुई महिनामा झारेको हुँदा पहुँचको अवस्था बढ्ने विश्वास व्यक्त गरिन् ।
बीमामा रहेको झन्झटिलो प्रक्रियालाई सहज बनाउन आवश्यक रहेको प्रदेश स्वास्थ्य बीमा समितिका संयोजक एवं सामाजिक विकास मन्त्रालयका सचिव दीर्घबहादुर पोखरेल बताए । साथै, बीमा साक्षरता कार्यक्रम आवश्यक रहेको उनले बताए ।
कर्णाली प्रदेश अस्पतालका निर्देशक डा. डम्मर खड्काले बीमामा अझै पनि प्रचार नपुगेको हुँदा यसको व्यापक प्रचार गर्नुपर्ने बताए । उनले अब स्थानीय तहमा पनि यसको सेवा विस्तारको आवश्यकता रहेको बताए ।
भौगोलिक विकटता र सेवा प्रदायक स्वास्थ्य संस्थाको अभावका कारण कर्णालीवासीले चाहेर पनि सेवा उपभोग गर्न सकिरहेका छैनन् । त्यस्तै प्रदेशमा सुविधायुक्त स्वास्थ्य संस्थाहरू नहुनु र भएका संस्थाहरू पनि भौगोलिक विकटताका कारण नागरिकको पहुँचबाहिर हुँदा समस्या भएको छ ।
