जुम्ला—बिरामी भएपछि अस्पताल गएर चिकित्सकलाई देखाउनुभन्दा सिधैं मेडिकलमा गएर औषधी किनेर खाने प्रचलन बढ्दो छ । निजी मेडिकल तथा फार्मेसीमा पुगेका बिरामीलाई चिकित्सकको प्रेस्क्रीप्सनबिनै कडा खालको औषधी एन्टीबायोटिक दिने गरिएको चिकित्सकहरु बताउँछन् ।
कर्णाली स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान शिक्षण अस्पताल जुम्लाका अस्पताल निर्देशक डा. पुजन रोकायाका अनुसार बिरामी पहिला अस्पताल आएर चेकजाँच गरी औषधी चलाउनुपर्ने हो । तर, त्यसो गरिदैन् । बिरामी वा बिरामीको आफन्त मेडिकल वा फार्मेसीमा पुगेर सिधैं औषधी लिने गर्दछ ।
फार्मेसी र मेडिकलहरु नियमन हुन नसक्दा कर्णालीमा यो समस्या टड्कारो रुपमा देखिन थालेको छ । कर्णाली प्रदेशका स्थानीय तहका हरेक मुकाम वा साना ठूला बजार निजी मेडिकलहरु सञ्चालनमा छन् ।
डा. रोकायाकाअनुसार पश्चिम नेपालकै ठूलो अस्पताल कर्णाली स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान जुम्ला छ । यसका साथै जिल्ला अस्पतालदेखि हरेक पालिकामा ४/५ स्वास्थ्य चौकीहरु छन् । जहाँ चिकित्सले निःशुल्क चेक जाँचदेखि औषधी पनि उपलब्ध छ ।
तापनि मेडिकल र फार्मेसीहरुमै बिरामीहरु पुगेर डाक्टरको प्रेस्क्रीप्सनबिनै कडा खालका औषधीहरु प्रयोग गरिरहेको पाइन्छ । चिकित्सकको प्रेस्क्रीप्सन बिना फार्मेसी तथा मेडिकलहरुले पनि औषधि बिक्री वितरण गर्न नपाइने व्यवस्था छ । तर, त्यसको कार्यन्वयन पक्ष फितलो छ ।
लागुऔषधको विकल्पको रुपमा प्रयोग भइरहेको औषधीहरु प्रेरिगाबिलिन (Pregabalin) र टर्माडोल हाइड्रोकोलोराइड (Tramadol Hydrochloride) पनि खुलेआमा बिक्री वितरण हुन थालेपछि जिल्ला प्रशासनले सोमबार नियन्त्रण गर्ने निर्णय गरेको छ । प्रमुख जिल्ला अधिकारी जयकुमार घिमिरेको संयोजकत्वमा बसेको बैठकले यस्तो निर्णय गरेको हो ।
असुरक्षित रुपमा गर्भपतनका औषधी पनि बिक्री वितरण भइरहेका छन् । फार्मेसी र मेडिकलबाट बिक्री वितरण हुने यस्ता औषधीमा प्रशासनले कडाइ गर्ने निर्णय गरेको छ । यी औषधीको खरिद बिक्रीको अभिलेख औषधी व्यवस्था विभागको मापदण्डअनुसार मेडिकल व्यवसायीले राख्नुपर्ने र प्रत्येक महिनाको अन्तिममा अभिलेख जिल्ला प्रशासन कार्यालय, सम्बन्धित पालिकाको स्वास्थ्य शाखामा पेश गर्नुपर्ने निर्णय भएको प्रजिअ घिमिरेले बताए ।
