जुम्ला–सामान्यतयाः मानिसहरुमा डेंगु रोग तराई र पहाडी जिल्लाहरुमा मात्रै फैलिने रोग मानिन्थ्यो । अझ तराई क्षेत्रमा लामखुट्टे बढी हुन्छन् । तर, पछिल्लो समयमा डेंगु रोग सार्ने लामखुट्टे पहाडमात्रै होइन्, चिसो हावापानी भएको हिमालमा पनि चढ्न थालेका छन् ।
कर्णाली प्रदेशको जुम्ला हिमाली जिल्लामा पर्दछ । जुम्लामा पनि दुई जना डेंगु रोगका बिरामी फेला परेको कर्णाली स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान शिक्षण अस्पताल जुम्लाका अस्पताल निर्देशक डा. राजीव साहले बताए । ‘उहाँहरुको अहिले अस्पतालमै भर्ना गरेर उपचार भइरहेको छ,’ उनले भने ।
जुम्ला हिमाली जिल्ला पर्ने भएपनि यो जिल्ला सडक सञ्जालमा जोडिएको छ । ‘तराईका जिल्लाहरुबाट दैनिक सवारी साधन ओहोर—दोहोर हुने गर्दा सवारी साधनमार्फत हिमाली जिल्लामा पनि डेंगु रोग सार्ने लामखुट्टे पुग्छन्,’ डा. साहले भने, ‘यहाँका मान्छे तराईंका जिल्ला नेपालगन्जतिर जाने—आउने हुन्छ । यसरी पनि डेंगुको रोग फैलिने गर्दछ ।’
देशभर डेंगु संक्रमित हुनेको संख्या ९ हजार ८ सय ३५ पुगेको इपिडिमियोलोजी तथा रोग नियन्त्रण महाशाखा (इडिसिडी)ले तथ्यांक सार्वजनिक गरेको छ । डेंगुबाट काठमाडौं उपत्यका सबैभन्दा बढी प्रभावित छ । डेंगु संक्रमितमध्ये सबैभन्दा धेरै संख्या काठमाडौं र ललितपुरमा छन् । ललितपुरमा ३ हजार ६ सय २२ र काठमाडौंमा २ हजार ४ सय १४ जनामा डेंगु संक्रमण भएको महाशाखाले जनाएको छ ।
इडिसिडीअनुसार हुम्ला र मुस्ताङबाहेक ७५ जिल्लामा डेंगु फैलिएको छ । उपत्यकामा संक्रमण तीव्र छ । महाशाखाका कीटजन्य रोग प्रमुख गोकर्ण घिमिरेका अनुसार संक्रमितमध्ये बागमती प्रदेशमा मात्रै ७ हजार ४ सय ४० जना छन् । लुम्बिनीमा प्रदेशमा १ हजार ३ सय ५६, सुदूरपश्चिममा २ सय ७१ जना, प्रदेश १ मा ३ सय २० जनालाई डेंगु संक्रमण भएको छ । गण्डकीमा २ सय २, मधेस प्रदेशमा १ सय ८० र कर्णाली प्रदेशमा करिब ६६ जनामा डेंगु संक्रमण पुष्टि भएको छ । डेंगु संक्रमण अझै फैलँदो छ ।
डेंगु संक्रमण भयावह बनेपछि यसबाट मृत्यु हुनेको संख्या पनि बढेको छ । पछिल्लो १५ दिनयता सात जनाले डेंगु संक्रमणबाट ज्यान गुमाएको महाशाखाले जनाएको छ । मृत्यु हुनेमध्ये मेडिसिटी अस्पतालमा उपचाररत ३८ वर्षीय पुरुष, निसर्ग अस्पतालमा ३५ वर्षीया महिला, कान्ति बाल अस्पतालमा उपचाररत तीन वर्षीया बालिका छन् । भेरी अस्पतालमा १२ वर्षीया बालिकाले डेंगु संक्रमणबाट ज्यान गएको छ ग्रान्डी र सुमेरु अस्पतालमा उपचाररत एक–एकजना र चितवन मेडिकल कलेजमा २५ वर्षीया महिलाको डेंगु संक्रमणबाट मृत्यु भएको महाशाखाले छ ।
इडिसिडीका वरिष्ठ जनस्वास्थ्य अधिकृत डा. हेमन्त ओझा आफूहरुले अपेक्षा गरेकोभन्दा फरक ठाउँमा पनि डेंगुका केसहरुको पुष्टि भएको बताए । ‘अघिल्ला वर्षहरुमा छिटफुट रिपोर्टिङ हुने हिमाली जिल्लाहरुमा पनि अहिले डेंगु देखिएको छ । मुगु, ताप्लेजुङ, संखुवासभाकाजस्ता ठाउँहरुमा देखिनु अनौठो हो,’ उनले भने, ‘मौसममा परिवर्तनअनुसार डेंगुले पनि आफू एडजष्ट हुने गरी विशेषता विकास गर्दै लगेको देखिन्छ ।’
