पोखरा–धौलागिरी अञ्चल अस्पताल सेकेन्डरी ए अस्पतालहरुमध्ये गण्डकी प्रदेशमै उत्कृष्ट भएको छ । गण्डकी प्रदेश स्वास्थ्य निर्देशनालयले गर्ने न्यूनतम स्वास्थ्य सेवा मापदण्ड (एमएसएस) सर्वेक्षणका आधारमा उत्कृष्ट ठह¥याएको हो ।
निर्देशनालयको सर्वेक्षणमा धौलागिरीले ८४ प्रतिशत अंक प्राप्त गरेको छ । हरेक ६/६ महिनामा गरिने सर्वेक्षणमा अघिल्लो पटक ७३ अंक प्राप्त गरेको अस्पतालका निमित्त मेडिकल सुपरिटेन्डेन्ड डा. शैलेन्द्र वि पोखरेलले बताए । ‘हाम्रो शतप्रतिशत नै भेट्ने लक्ष्य छ, अघिल्लोपटक भन्दा यसपटक हामीले सुधार गरेका छौं ।’
अघिल्लो पटकको सर्वेक्षणमा इमर्जेन्सी डिपार्ट, फोहोर व्यवस्थापन, भौतिक संरचना र जनशक्ति व्यवस्थापनमा सुधार गर्नुपर्ने देखिएको र सोही पक्षलाई सुधार गरिएको डा.पोखरेलले बताए । अहिले सी ब्लक भवन बन्दै गरेको र उक्त भवन सम्पन्न भएपछि अर्काे सर्वेक्षणमा अझै अंक बढ्ने उनको विश्वास छ । नयाँ भवन बनेपछि भौतिक पक्षका कमजोरी केही हदसम्म हट्ने उनले सुनाए । ‘नयाँ भवनमा ओपिडी विस्तार, क्यान्टिन, सर्जरी विभागमा महिला–पुरुषका लागि छुट्टै वार्डलगायत नम्स पूरा हुनेछन् । ५० बेडका लागि भौतिक पक्ष थप सबल हुनेछ,’ उनले भने ।
अस्पतालले शतप्रतिशत अंक ल्याउने गरी काम गर्न अस्पताल प्रशासनले मात्रै सम्भव नहुने उनको भनाइ थियो । एमएसएसका मुख्य ३ आधार प्रशासनसम्बन्धी, क्लिनिकल र सपोर्ट सर्भिस हुन् । भौतिक संरचना र जनशक्ति व्यवस्थापनमा भने अस्पताल व्यवस्थापन समिति र सरकारको भूमिका महत्वपूर्ण हुने डा. पोखरेल बताउँछन् । ‘एमएसएस अनुसार अस्पतालमा १६ जना विशेषज्ञ डाक्टर आवश्यक भएपनि ११ जना मात्रै छन्, त्यस्तै भौतिक संरचना कमी हुँदा आवश्यक सुधार हुन सक्दैन, यस्ता पक्षमा सरकारले सहयोग गर्नुपर्छ । जनशक्तिबारे मुख्यगरी अध्ययनको आवश्यकता हुन्छ ।
कोभिड संक्रमण भएपछि अस्पताल आउने बिरामीको संख्यामा कमी आएको छ । सामान्य अवस्थामा दैनिक ४ सयभन्दा बढीले दैनिक सेवा लिने गरेको डा. पोखरेलले जानकारी दिए । कोभिड तेस्रो भेरियन्ट चलिरहेको यो समयमा जटिल स्वास्थ्य समस्या भएका कोभिड बिरामी भने अस्पताल नआएको उनले बताए ।
अस्पतालमा अहिले १६४ सिलिन्डर अक्सिजन तयारी अवस्थामा रहेका छन् भने पुरानो अक्सिजन प्लान्टबाट उत्पादन भइरहेको छ । अहिले नयाँ प्लान्ट राख्ने काम भइरहेको छ । जसबाट १७५ सिलिन्डर दैनिक उत्पादन र १ सय हाराहारीमा भर्न सकिने उनको भनाइ थियो । केही हप्ताभित्रै नयाँ प्लान्ट जडान भइसक्नेछ । अस्पतालले दिने सेवामा मुख्यतयाः भौतिक संरचना, जनशक्ति, व्यवस्थापन र आवश्यक उपकरण औषधीले प्रभाव पार्ने भएकाले आफ्नो क्षेत्राधिकार भित्रका सम्बन्धित पक्षले जिम्मेवारी पूरा गर्ने हो भने शतप्रतिशत लक्ष्य हासिल गर्न सकिने डा. पोखरेलको निष्कर्ष छ ।
अस्पताल व्यवस्थापन समिति नयाँ गठन भएको छ । राजनीतिक भागबण्डाबाट नयाँ गठन भएको समितिमा सहमति भएन भने तपाईंको शतप्रतिशत लक्ष्य पूरा होला भन्ने जिज्ञासामा डा. पोखरेल भन्छन्,‘सबै पक्ष मिलाएर लाने प्रयास भएको होला । स्वास्थ्य क्षेत्र संवेदनशील भएकाले सहमतिमै सबै काम हुन्छन् भन्ने विश्वास छ । उपयुक्त वातावरण बन्नुपर्छ, आग्रह पूर्वाग्रह राखिनुहुँदैन् । त्यसो भएन भने लक्ष्य प्राप्तिमा बाधा अवश्य पुग्छ ।’
अस्पताल २ सय बेडको बनाउन डिपीआर
संघीय सरकार, स्वास्थ्य मन्त्रालयअन्तर्गत २ सय बेड क्षमतामा स्तरवृद्धिका लागि डिपिआर भएको डा. पोखरेलले जानकारी दिए । ‘डिपिआर प्रारम्भिक रिपार्ट आइसकेको छ, मन्त्रालयले यससम्बन्धी छलफल गरेपछि फाइनल हुनेछ,’ उनले भने ।
अस्पतालमा नयाँ समिति
धौलागिरी अञ्चल अस्पतालमा असोजदेखि रिक्त व्यवस्थापन समितिको अध्यक्षमा नारायणप्रसाद पौडेल मनोनित भए । व्यवस्थापन समिति सदस्यमा धनमाया शर्मा, लक्ष्मीदेवी जिसी, कृष्णशंकर श्रेष्ठ, रुनमाया थापा, गगनबहादुर पुनलाई प्रदेश स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालले पुस अन्तिममा मनोनयन गरेका हो । साविकमा ७ जना रहने अस्पताल समितिको कार्यविधि नै परिवर्तन गरी ९ सदस्यीय रहने बनाइएको छ ।
समितिको सदस्यमा बागलुङ नगरपालिकाका प्रतिनिधि र वागलुङ उद्योग वाणिज्य संघका प्रतिनिधि पदेन सदस्य रहने व्यवस्था छ । मेडिकल सुपरिटेन्डेन्ट सदस्य सचिव रहनेछन् । समितिको कार्यकाल ३ वर्षको हुनेछ । भागबण्डाका आधारमा अस्पताल समिति बनेकाले निर्णय प्रभावित हुने हो कि भन्ने चिन्ता भइरहेका बेला नवनिर्वाचित अध्यक्ष पौडेलले भने सबैपक्षसँग मिलेर जाने बताएका छन् । ‘सबैपक्षसँग छलफल गरी आवश्यकता पहिचान गर्नेछु । आग्रह पूर्वाग्रह रहने छैन,’ उनले भने । उनले पूर्व अध्यक्ष केबी रानाको योगदानको खुलेर प्रशंसा गरेका छन् ।
अस्पतालका पूर्व अध्यक्ष केबी रानाले अस्पताल र क्वार्टरबीचको बाटो बन्द गरी अस्पताल एरिया बनाउने, सिटी स्क्यान सेवा थप गर्ने र अस्पताललाई स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान बनाउने योजना पूरा नभएको बताए । अस्पताल नजिकको बोर्डिङ स्कुलको जग्गा अस्पतालका लागि आवश्यक भए बोर्डिङ स्कुलले बेच्ने सम्म्मको छलफल भएकोमा आफ्नो कार्यकालमा पूरा हुन नसकेको उनले उल्लेख गरे ।
