श्रवण शक्तिको मुख्य केन्द्रबिन्दुको रुपमा रहेको कानको दुखाइबाट प्रायः मानिसहरु ग्रसित भएको पाइएको छ । कानको दुखाइपछि मानिसहरु दुखाइलाई कम गर्न मेडिकलमा उपलब्ध एक दुई चक्की औषधि खाएर टार्ने गर्छन् । जुन बिल्कुल गलत हो । चिकित्सक प्रणालीमा हामीले कुनै पनि औषधि प्रयोग गर्नुपूर्व सम्बन्धित चिकित्सकको परामर्श लिनु पर्दछ ।
हामीले कान मात्र नभई शारीरिक र मानसिक समस्या सम्बन्धित कुनै पनि औषधि चिकित्सकको परामर्श बिना सेवन गर्नु हुँदैन । यसले हाम्रो स्वास्थ्यमा नकरात्मक असर समेत निम्त्याउन सक्छ । त्यसैले हामीले कुनै पनि समस्याको विषयमा सम्बन्धित चिकित्सकसँग परामर्श लिएर मात्रै औषधिको सेवन गर्नु उचित रहन्छ ।
यसकारण दुख्छ कान
कान दुख्ने विभिन्न कारण हुन्छन् । हाम्रो टाउकोमा टाउकोलाई नाकदेखि कानसम्म जोड्ने एउटा नली रहेको हुन्छ । र, कहिलेकाहीं विविध कारणवस उक्त नली ब्लक हुन पुग्छ । यसरी नली ब्लक हुने प्रक्रियालाई चिकित्सकीय प्रणालीअन्र्तगत ‘अक्लुजन’ पनि भनिन्छ ।
तसर्थ, नली बन्द भएको खण्डमा कानले अक्सिजन र नाइट्रोजनजन्य विभिन्न आवश्यक वस्तुहरु प्राप्त गर्न सक्दैन् । जसकारण यसले गर्ने गरेको क्रियाकलापमा अवरोध आउन पुग्दछ । र, फलस्वरुपः हामीलाई कान दुख्ने हुन्छ । ‘अक्लुजन’ हुनु पछाडि पनि थुप्रै कारणहरु रहेको पाइन्छ ।
- रुघाखोकी
- नाक, कान तथा घाँटीको ब्याक्टेरिया संक्रमण
- धुलो, धुवाँ र चिसो
- कानको सम्पूर्ण भागको नलीमा रहेको मासुको संक्रमण
- र, कानको नलीमा भएको रौंको रुटको संक्रमण ।
रोकथाम तथा उपचार
कानको दुखाइलाई ‘अक्लुजन’ को पहिलो चरण मानिन्छ । यस अर्थमा लगातार कानको दुखाइलाई बेवास्ता गरेमा कानदेखि टाउकोसम्म रहेको उक्त नलीको ज्वाइन्टहरुमा विस्तारै अवरोध आई व्यक्तिको कान पाक्ने, चिलाउने र क्रमसः यसले गर्दा जालीमा समेत असर देखा पर्न गै श्रवण शक्ति नै पूर्ण रुपमा गुम्ने समेत हुन सक्छ ।
त्यसैले कानको दुखाइलाई हामीले वेवास्ता गर्नु हुँदैन । अझ व्याप्त अन्धविश्वासको कारण हाम्रो समाजमा कान दुखेको बेलामा तातो तेल, दुध तथा तुलसीको पातको झोल हाल्नुपर्छ भन्ने मान्यता रहेको पाइन्छ । जुन सरासर गलत हो । यसले झन् विपरित नतिजा देखा पर्दछ ।
त्यसैले हामीले कान दुख्नासाथ सर्वप्रथम तुरुन्त चिकित्सककोमा जचाउन जानु पर्दछ । यसबाहेक हामीले कानमा यस्तो समस्या आउन नदिन सकेसम्म रुघाखोकी लाग्नबाट बची कानमा चिकित्सकको सल्लाह बिना कुनै पनि तरल पदार्थ हाल्नु हुँदैन ।
प्रस्तुतीः सृजना मगर ।
