डेंगीको संक्रमण पछिल्लो समय भयावह बन्दैं गएको पाइएको छ । देशका विभिन्न जिल्लामा दैनिक संक्रमितको संख्या थपिएका छन् ।
इपिडिमियोलोजी तथा रोग नियन्त्रण महाशाखा (इडिसिडी)काअनुसार देशभर करिब आठ हजारको हारारीमा डेंगीबाट संक्रमित भएका छन् । इडिसिडीका अनुसार सन् २०२३ को हालसम्ममा देशभरका ७५ जिल्लाबाट कुल २४ हजार ८४२ जनामा डेंगी संक्रमित भएका छन् । इडिसिडीका अनुसार मुगु र हुम्लामा भने संक्रमितको संख्या शून्य छ ।
डेंगी एक भाइरसद्वारा लाग्ने संक्रमण हो, जुन एडिज नामको लामखुट्टेको टोकाइबाट हुने गर्दछ । विभिन्न प्रकारका एडिजमध्ये एडिज एलवोपिक्टस र एडिज एजेप्टी मुख्य हुन् । डेंगी भाइरस चार प्रकारका हुने प्रमाणित भइसकेकोमा यी सबै नेपालमा पाइन्छन्, जसलाई डेंगी भाइरस १,२,३,४ भनिन्छ ।
एडिज लामखुट्टेको शरीर र खुट्टामा सेता–काला धब्बाहरु हुन्छन् । त्यसैले गर्दा यसलाई टाइगर लामखुट्टे पनि भनिन्छ । यो लामखुट्टेको विशेषता अरु लामखुट्टे भन्दा फरक प्रकृतिको छ ।
मनसुन सुरु भएसँगै डेंगीको जोखिम पनि बढ्छ । डेंगीका कारण उच्च ज्वरो आउने, टाउको दुख्ने, मांसपेशी दुख्ने र शरीरमा प्लेटलेट्स तीव्र गतिमा घट्न थाल्छ । धेरैजसो बालबालिका र वृद्धवृद्धा डेंगीको सिकार हुने गरेका छन् । डेंगीको हल्का लक्षण पनि घातक हुन सक्छ । डेंगीमा खानामा पनि ध्यान दिनुपर्छ । चिकित्सकहरुकाअनुसार डेङ्गु ज्वरोको बेला के-के खानेकुरा खानुपर्छ र कस्ता चीजहरूबाट जोगिनु पर्छ हेर्नुहोस् ।
मसलादार खाना
डेंगीका बिरामीले मसलादार खानेकुराबाट टाढा रहनुपर्छ । यसले पेटमा एसिड जम्मा भएर अल्सरको समस्या बढाउन सक्छ । जसका कारण निको हुन निकै समय लाग्छ ।
कफी
डेंगी हुँदा कफी वा क्याफिनसँग सम्बन्धित चीजहरू खानु हुँदैन । यस समयमा, हाइड्रेटिंग पेयहरू पिउनुहोस् र क्याफिनयुक्त पेय पदार्थहरूबाट टाढा रहनुहोस् किनभने यसले मुटुको धड्कन, थकान र मांसपेशी समस्याहरू बढाउँछ ।
मांसाहारी खानाबाट टाढा रहनुहोस्
डेंगी रोगीले मासु र मासुबाट बनेका कुनैपनि परिकार खानु हुँदैन । किनभने यसमा धेरै मसला हुन्छ र सजिलै पच्दैन । यस्ता चिजले बिरामीको समस्या झनै बढाउन सक्छ । त्यसैले यस समयमा मनतातो पानी पिउने र प्रशस्त मात्रामा झोलिलो कुरा पिउनुपर्छ ।
डेंगीमा यी चिजहरु खानुहोस्
नरिवलको पानी
डेंगी ज्वरोमा नरिवलको पानी पिउनु निकै फाइदाजनक मानिन्छ । नरिवलको पानीमा इलेक्ट्रोलाइट्स र आवश्यक पोषक तत्वहरू प्रशस्त मात्रामा पाइन्छ । यसले शरीरमा पानीको कमी पनि पूरा गर्छ ।
मेवाको पात
मेवाको पातमा पपेन र काइमोपापेन जस्ता इन्जाइमहरू पाइन्छ । यसले पाचनमा मद्दत गर्छ । यसको सेवनले पेट फुल्ने र पेट फुल्ने समस्याबाट बचाउँछ । यसका साथै यसले रगतमा प्लेटहरुको संख्या नाप्ने रगत परीक्षण (प्लेटलेट काउन्ट ) पनि छिटो बढाउँछ । ३० मिलीलीटर ताजा मेवाको पातको रसले प्लेटलेट काउन्ट बढाउन मद्दत गर्दछ र यसरी डेंगीको उपचारमा मद्दत गर्दछ ।
किवी
किवीमा पोटासियमका साथै भिटामिन ए र भिटामिन ई राम्रो मात्रामा पाइन्छ । शरीरको इलेक्ट्रोलाइट्स सन्तुलनका साथसाथै यसले उच्च रक्तचाप पनि नियन्त्रण गर्छ । किवीमा पाइने कपरले विशेष गरी स्वस्थ रातो रक्त कोषिकाहरू बनाउन मद्दत गर्छ जसले रोग प्रतिरोधात्मक क्षमतालाई बलियो बनाउँछ र डेंगी ज्वरोसँग लड्न मद्दत गर्छ ।
-एजेन्सीहरुको सहयोगमा
नोटः यस्ता चिजहरु खाँदा चिकित्सकहरुसँग परामर्श लिएर सेवन गर्दा उपयुक्त हुन्छ ।
