काठमाडौं–अब पटक्कै कान नसुन्ने समस्या भएका बिरामीका लागि वीर अस्पतालले पनि ‘कोक्लियर इम्प्लान्ट’ सेवा सुरु गर्ने भएको छ । शनिबार दुई जना बिरामीको निःशुल्क शल्यक्रियामार्फत कोक्लियर इम्प्लान्ट’ सेवा सुरु गरिने भएको हो ।
अस्पतालको नाक, कान, घाँटी (ईएनटी) विभागका पूर्व विभागीय प्रमुख तथा कोक्लियर इम्प्लान्टका संयोजक प्रा.डा. दिपेन्द्र श्रेष्ठका अनुसार वीर अस्पतालले पहिलोपटक यो सेवा सुरु गर्न लागेको हो । यसमा भारतका चिकित्सक डा. हर्षले नेपाल आएर वीर अस्पतालका चिकित्सकहरुलाई सघाउनेछन् ।
यसअघि नेपाल सरकारको अनुदान सहयोगमा त्रिवि शिक्षण अस्पतालले यो सेवा दिदैं आएको थियो । नेपाल सरकारले एक बिरामीका लागि ६ लाख रुपैयाँ उपलब्ध गराउँदैं आएको छ ।
पूर्व विभागीय प्रमुख तथा कोक्लियर इम्प्लान्टका संयोजक डा. श्रेष्ठले तत्काललाई वीर अस्पताल र ईएनटी विभागले इम्प्लान्ट बनाउने कम्पनी र अन्य संस्थासँग मिलेर यो सेवा सुरु गर्न लागिएको बताए । निजी अस्पतालहरुमा बिरामीले यो सेवा लिनको लागि १० लाख रुपैयाँ भन्दा बढी खर्च गर्नुपर्छ ।
‘यो अति महंगो उपचार हो । तत्काललाई हामीले निःशुल्क गर्ने तयारी गरेका छौं,’ उनले भने, ‘नेपाल सरकारले पनि अनुदान दिदैं आएको छ । यहाँ सेवा सुरु भएपछि नेपाल सरकारबाट अनुदान पनि माग्छौ ।’ कान नसुन्ने बिरामीका लागि वीर अस्पतालमा यो सेवामार्फत उपचार सुरु गर्न लागिएको उनले जानकारी दिए ।
आइतबारबाट नै नेपाल मेडिसिटी अस्पतालले पनि कोक्लियर इम्प्लान्ट सेवा सुरु गर्दैछ । त्यहाँ एक जनाको निःशुल्क कोक्लियर इम्प्लान्ट गरिनेछ ।
के हो त कोक्लियर इम्प्लान्ट
मान्छेको कानभित्र कक्लिया हुन्छ । यसैको माध्यमबाट मानिसले सुन्ने काम गर्छ । कक्लिया बिग्रियो भने व्यक्तिको श्रवणशक्ति हराउँछ र कान सुन्न सकिँदैन् ।
कक्लिया बिग्रनुमा विभिन्न कारण छन् । कुनै वंशाणुगत हुन्छ भने कुनै जन्मजात राम्रोसँग विकास हुँदैन् । कतिपय अवस्थामा विभिन्न खालका संक्रमणले कक्लियामा समस्या ल्याउँछ ।
सुत्केरी समयमा, बच्चामा अक्सिजनको मात्रा नपुग्ने जस्तो अवस्थामा कक्लियामा क्षति पुग्नसक्छ । बढी ज्वरो आउने, मेनेन्जाइटिस हुने, हाँडे आउनेजस्ता कारणले कक्लियामा क्षति पुगेको अवस्थामा व्यक्तिले सदाका लागि कान नसुन्न सक्छ ।
कानका संयन्त्रले काम नगरेको अवस्थामा र श्रवणयन्त्रले पनि सुनाइ फर्काउन नसकेको अवस्थामा कोक्लियर इम्प्लान्ट गर्नुपर्ने डा. श्रेष्ठ बताउछन् । ‘कक्लियाले हाम्रो बाहिरी कानबाट भित्र जाने मेकानिकल इनर्जीलाई इलेक्ट्रोनिक्स इनर्जीमा बदलेर ब्रेनमा पु¥याउँछ,’ उनी भन्छन्, ‘कक्लियाले काम नगरेको अवस्थामा पटक्कै कान नसुन्ने समस्या हुन्छ । त्यहीकारण यो डिभाइस कक्लियाको विल्कप हो ।’ कोक्लियर इम्प्लान्ट संयन्त्र कानको शल्यक्रिया गरी राखिन्छ ।
