काठमाडौं—वरिष्ठ मुटु रोग विशेषज्ञ डा. भगवान कोइराला नेतृत्वमा बुढानिलकण्ठमा बन्न लागेको काठमाडौं इन्स्टिच्युट अफ चाइल्ड हेल्थ (किओच) स्थापनाका लागि २ अर्ब ६५ करोड रुपैयाँ लागत अनुमान गरिएको छ । अस्पतालको वातावरणीय मुल्यांकन प्रतिवेदन (ईआईए)मा उल्लेख भएअनुसार उक्त आयोजनाको लागत अनुमान २ अर्ब ६५ करोड ८८ लाख ८ हजार रुपैयाँ छ ।
बुढानिलकण्ठ नगरपालिका—७ हेपाली हाइटमा ४१ रोपनी १० आना ३ पैसा क्षेत्रफलमा निर्माण हुने २०० शैय्याको उक्त अस्पताल पाँच तलाको हुनेछ । नेपाल सरकारको स्वामित्वको जग्गा अस्पतालले ३० वर्षका लागि लिजमा लिएर अस्पताल बनाउन लागिएको हो । बालबालिकाको बहुविशिष्टीकृत अस्पतालका रुपमा विकास गरिन लागिएको उक्त अस्पताल सुरुमा १०० शैय्या संचालनमा आउने छ भने केही समयपछि थप १०० शैय्या संचालनमा ल्याइनेछ ।
अस्पतालमा कार्डियोथोरासिक केयर, अंकोलोजी, मेन्टल हेल्थ, क्रिटिकल केयर, अर्थोपेडिक एण्ड ट्रमा, न्यूरो/इएनटी, प्लास्टिक एण्ड रिकन्स्क्टीभ, आई/डेन्टल/डर्मा, इमर्जेन्सी, ल्याब एण्ड डाइग्नोसिस, जनरल पेडियाट्रिक र सर्पोटिभ केयर सेवा उपलब्ध हुनेछ ।
बालबालिकाहरुलाई गुणस्तरीय स्वास्थ्य सेवा दिनका लागि स्थापना गर्न लागिएको उक्त अस्पताललाई मुनाफा वितरण नगर्ने कम्पनीका रुपमा विकास गर्न खोजिएको छ । ‘अस्पतालले स्वास्थ्य क्षेत्रमा एउटा बहुविशिष्टीकृत अस्पताल संचालन गर्ने, तालिम प्राप्त दक्ष जनशक्ति उत्पादन गर्ने, गुणस्तर वृद्धि र नियमन विधी र प्रक्रियाको विकास गर्नेलगायत कार्य गर्ने गरी सबै प्रादेशिक बाल अस्पतालहरुका लागि स्रोत केन्द्रका रुपमा केन्द्रीय बाल अस्पताल संचालन गर्नेछ,’ ईआईए प्रतिवेदनमा छ, ‘अस्पतालको केन्द्रीय अस्पताल रहेकोबाहेक बाँकी ६ प्रदेशमा सुरुमा स्थानीय स्वास्थ्य संस्थाहरुसँग समेत सहकार्य गरेर ५० शैय्याका बाल अस्पताल विस्तार गर्ने लक्ष्य छ ।’
अधिकतम उपचार सेवा प्रदेश बाल अस्पतालबाट गर्ने र जटिल प्रकृतिको रोगका लागि विशिष्ट सेवा केन्द्रीय अस्पतालबाट उपलब्ध गराउने लक्ष्य राखिएको छ । देशका १ करोड ३० लाख १८ वर्षमुनिका बालबालिका निम्ति अस्पतालहरुमा २८०० शैय्यामात्र छुट्याइएको र त्यसमा पनि बालकालिकालाई विशिष्टीकृत सेवाको अभाव टार्न अस्पताल सुरु गरिएको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ ।
अस्पताल संचालनमा आएसँगै बालबालिकाले बहुविशिष्टीकृत स्वास्थ्य सेवासँगै ठूलो संख्या रोजगारीको अवसर पनि सिर्जना हुनेछ । अस्पतालमा झण्डै ४ सय जनाले रोजगारी पाउनेछन् । अस्पताल सुशासन तथा व्यवस्थापनका लागि अस्पतालमा प्रबन्ध निर्देशक, मेडिकल निर्देशक, मेट्रोन, प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत, अस्पताल व्यवस्था अधिकृत, सूचना अधिकृत, आईटी अधिकृत/सहायकलगायतका कम्तिमा २७ देखि बढीमा ३७ जना जनशक्ति रहने आँकलन गरिएको छ ।
यसैगरी, क्लिनिकलतर्फ विशेषज्ञ चिकित्सक, मेडिकल अधिकृत, नर्सिङ अधिकृत, नर्सिङ स्टाफसहित २६८ जना कर्मचारी रहनेछन् । त्यसबाहेक आंशिकतर्फ एक जना स्त्री तथा प्रसुति रोग विशेष, एक जना प्लास्टिक, रिकन्स्टक्टीभ, एस्थेटिक एण्ड ह्याण्ड सर्जन हुनेछन् ।
अस्पताल सहयोग सेवाका लागि हाउस किपर, सिएसएसडी, लाउण्डी र हाउस किपिङ, पलम्बर, इलेक्ट्रीसियन गरी ४३ जना कर्मचारी हुनेछन् भने सुरक्षा, बगैचे, कार्यलय सहयोगीलगायतका केही अन्य कर्मचारी पनि रहनेछन् । सबैगरी अस्पताल पूर्ण रुपमा संचालनमा आउँदा झण्डै ४ सय जनाले रोजगारी पाउनेछन् ।
अस्पताल भवन कस्तो हुनेछ ?
अस्पतालको आरसीसी फ्रेम प्रकृतिको भुइतल्लासहित पाँच तलाको भवनमा तीन तलाको बेसमेन्ट हुनेछ । भुइँतलामा (०) मा ओपीडी, नाम दर्ता, फार्मेसी, फिजियोथेरापी र डे केयर सेवा रहनेछ । पहिलो तलामा ओटी, प्रि—अप, पोष्टअप र एसआईसीयु रहेनछ ।
यसैगरी, दोस्रो तलामा एनआईसीयु, पीआईसीयु, एचडियु, जनरल वार्ड र वेटिङ रुम हुनेछ भने तेस्रो तलामा डबल बेडरुम, सिंगल बेडरुम र स्वीट रहनेछ । चौथो तलामा जनरल वार्ड, अडिटोरियम र एडमिनिष्ट्रेसन हुनेछ भने पाँचौ तलामा जनरल वार्ड, अडिटोरियम र एडमिनिष्ट्रेसन रहनेछ ।
तीन तलाको बेसमेन्टमा सुरुमा पार्किङ लेभलमा पार्किङ हुनेछ । त्यसपछि ल्याब लेभलमा ल्याब, गोदाम, सिएसएसडी, प्रशासन, चिकित्सक कक्ष, लुगा धुने सुवधा र हाउस किपिङ हुनेछ । यसैगरी, आकस्मिक कक्ष लेभलमा आकस्मिक सेवा, खाना खाने क्षेत्र र रेडियोलोजी रहनेछ ।
चार वर्ष निर्माण सक्ने योजनाका साथ अगाडि काठमाडौं इन्स्टिच्युट अफ चाइल्ड हेल्थ १०० जना निर्माण कार्यमा संलग्न हुनेछन् ।
