योगासन शारीरिक र मानसिक स्वास्थ्यको लागि धेरै लाभदायक छ । स्वस्थ रहन, रोगबाट बच्न र रोगबाट बच्न योगासन नियमित अभ्यास गर्नुपर्छ । योगका धेरै प्रकार छन् जुन विभिन्न रोगहरूमा प्रभावकारी छन् । शवासन ती मध्ये एक हो ।
शवासन योग सामान्यतया योगासनको अन्त्यमा अभ्यास गरिन्छ । यो आसन गर्दा धेरै फाइदा हुन्छ । शवासनले शरीरलाई आराम र रिचार्ज गर्छ । तपाईं तनाव कम गर्न शवासन अभ्यास पनि गर्न सक्नुहुन्छ ।
पाँच मिनेट मात्र शवासन गर्नाले शरीरले आराम महसुस गर्न थाल्छ । तर, यो योगासन सही तरिकाले गर्न आवश्यक छ । प्राय मानिसहरु शवासन गर्दा सानातिना गल्ती गर्छन्, जुन उनीहरुको शरीरको लागि हानिकारक हुन सक्छ । शवासन अभ्यास गर्ने सही तरिका र यो योग गर्दा कस्ता गल्तीहरू गर्नु हुँदैन भन्ने बारे जानौं ।
शवासन गर्नेे सही तरीका
– शवासन अभ्यास गर्न, म्याटमा आफ्नो पिठ्युँमा आरामसँग सुत्नुहोस्।
– आफ्नो आँखा बन्द गर्नुहोस् र दुवै खुट्टा अलग गर्नुहोस्। शरीरलाई पूर्णतया आराममा राख्नुहोस्।
– ध्यान राख्नुहोस् कि तपाईंको खुट्टाको दुवै औंलाहरू छेउमा झुकेका छन् । हातहरू शरीरसँग हुनुपर्छ तर टाढा राख्नुहोस्।
– हत्केलाहरूलाई खुला र माथितिर फर्काएर राख्नुहोस् । बिस्तारै शरीरको प्रत्येक भागमा बढी ध्यान दिनुहोस् र श्वासप्रश्वासको गति सुस्त राख्नुहोस् ।
– यदि तपाई ध्यान गर्दा अल्छी महसुस गर्नुहुन्छ भने, आफ्नो सास फेर्ने गति बढाउनुहोस् । आसन गर्दा सुत्नु हुँदैन ।
– शरीर र सास मा फोकस राख्नुहोस् । जब शरीर १०–१२ मिनेटमा पूर्ण रूपमा आराम हुन्छ, तपाइँ नयाँ ताजापन महसुस गर्न सक्नुहुनेछ । -अब बिस्तारै सुखासन अवस्थामा बस्नुहोस् र आँखा खोल्नुहोस् ।
योग गर्दा नगर्नुहोस् यी गल्तीहरु
आफैँ अभ्यास नगर्नुहोस्
शवासन गर्न सजिलो भएता पनि यसलाई आफैंबाट सुरु गर्नु हुँदैन । यो आसन सबैको लागि होइन । यदि तपाईं गर्भावस्थाको अन्तिम त्रैमासिकमा हुनुहुन्छ भने शवासन अभ्यास नगर्नुहोस् । यसबाहेक ढाडमा चोट लागेको वा ढाडको शल्यक्रिया भए पनि शवासन गर्नु हुँदैन ।
सुत्नु हुँदैन
शवासनाको अभ्यासले शरीरलाई आराम मिल्छ । यस कारण, अभ्यासको क्रममा निद्रा लाग्ने सम्भावना हुन्छ । यस समयमा निन्द्रा नलाग्ने कारणले योगबाट पर्याप्त लाभ प्राप्त हुँदैन । त्यसैले सास र सम्पूर्ण शरीरमा ध्यान केन्द्रित गर्नुहोस् र योग गर्दा सुत्नु हुँदैन ।
गलत ठाउँमा अभ्यास
शवासन अभ्यासको लागि सही स्थान छान्नुहोस् । प्रायः मानिसहरु धेरै कोलाहल भएको ठाउँमा योग गर्छन् । कोलाहलको बीचमा योगाभ्यास गर्दा शरीरलाई आराम मिल्दैन र फाइदा पनि मिल्दैन । त्यसैले घर भित्र वा शान्त ठाउँमा शवासन अभ्यास गर्नुहोस् ।
अमरउजालाबाट भावानुवाद