घरको सुख, शान्ति र उर्जाको लागि हरेक व्यक्तिले पूजाआजा गर्दछन् । समय परिवर्तनसँगै पूजामा बाटेको धूप, दियोको सट्टा अगरबत्ती धूप बाल्ने चलन बढेको छ । सुगन्धित अगरबत्तीले क्यान्सरजस्ता गम्भीर रोग पनि लाग्ने एकर्ड सुपर स्पेशलिस्ट अस्पताल, फरीदाबादका नेफ्रोलोजिस्ट डा. जितेन्द्र कुमार बताउँछन् । यसको धुवाँले ब्रोन्काइटिस, भोकल कर्ड, श्वास फेर्न गाह्रो हुनुका साथै फोक्सो र पिसाबको क्षेत्रमा क्यान्सर हुन सक्ने उनको भनाइ छ।
हालै एक अनुसन्धानले पनि पुजामा सुगन्धित अगरबत्ती र यसले स्वास्थ्यको दृष्टिले खतरनाक हुने देखाएको छ । अनुसन्धानमा भनिएको छ , ‘ अगरबत्तीबाट निस्कने धुवाँले शरीरका कोषिकाहरुमा नराम्रो प्रभाव पार्छ र यो चुरोटको धुवाँभन्दा पनि विषाक्त हुन्छ । यसको धुवाँले कोषिकाको डीएनएमा परिवर्तन ल्याउँछ, जसले क्यान्सरको जोखिम बढाउँने गर्छ ।’
यथार्थ जेसुकै होस् तर यसतर्फ सचेत हुन जरुरी छ । धुवाँ जहिले पनि फोक्सोको लागि हानिकारक हुन्छ, चाहे चुरोटको होस् वा धूपबाट। यस्तो अवस्थामा यसको विकल्प खोज्नुपर्छ, तर पूजामा अगरबत्तीको सट्टा के प्रयोग गर्ने भन्ने प्रश्न छ ।
कोलकाताको नेताजी सुभाष चन्द्र बोस क्यान्सर अस्पतालको अनुसन्धानका अनुसार सुगन्ध क्यान्सरको कारक हुन सक्छ। अगरबत्तीलाई सुगन्धित बनाउन कार्बनका कणहरू प्रयोग गरिन्छ र जब धूप बाल्दा कार्बन डाइअक्साइड धुवाँको रूपमा उत्सर्जन हुन्छ, जसले फोक्सोलाई नोक्सान पुर्याउँछ। फलस्वरूप, मूत्रथैली प्रभावित हुन्छ। लामो समयसम्म कार्बन मोनोअक्साइडको सम्पर्कमा रहँदा श्वासप्रश्वास नलीलाई क्यान्सरको जोखिम हुन सक्छ।
हल्का लागेको खोकी बिस्तारै बढ्न थाल्छ र खोकीमा रगत आउनु वा पिसाबबाट रगत बग्नु पनि यसको लक्षण हो। यस्तो अवस्थामा हरेक व्यक्तिले सुगन्धित अगरबत्तीबाट टाढा रहनुपर्छ । लामो समयसम्म कार्बन मोनोअक्साइडको सम्पर्कमा रहँदा श्वासप्रश्वास नलीलाई क्यान्सरको जोखिम हुन सक्छ
अगरबत्तीको अतिरिक्त घरमा बाटेको धुप प्रयोग गर्न सकिन्छ। यो गाईको गोबर र अन्य ज्वलनशील पदार्थबाट बनाइन्छ। कतिपय पदार्थ यस्ता छन्, जसलाई बाल्दा नाकमा सुगन्ध र सुखद अनुभूति आउँछ । वातावरण शुद्ध बनाउन धूप बालिन्छ। कोठाको आकार र आकार अनुसार विभिन्न ठाउँमा विभिन्न किसिमको ऊर्जा संचारित हुन्छ।
आयुर्वेदिक औषधीमा लोबानको प्रयोग गरिन्थ्यो। यो बाथ , पाचन, दम र मुख स्वास्थ्य उपचार गर्न प्रयोग गरिएको थियो। केही प्रकारको क्यान्सरसँग लड्न पनि लोबान उपयोगी हुन्छ।
सन् २०१४ मा मुसामा गरिएको अनुसन्धानले धूपको रसले ओस्टियोआर्थराइटिस र रुमेटोइड गठियालाई पनि कम गर्न देखाएको थियो। यसको एन्टी-इन्फ्लेमेटरी गुणहरूले आन्द्राको उचित कार्यमा पनि मद्दत गर्दछ।
यसले यसमा भएको यौगिकहरू मार्फत ल्युकोट्रिनहरूको उत्पादनलाई रोक्न सक्छ। जसले दमको लक्षणहरू कम गर्न मद्दत गर्दछ। दमको उपचारका क्रममा दैनिक ५०० मिलीग्राम बोसभेलिया एक्स्ट्र्याक्ट सेवन गर्दा ४ हप्तामा यो रोग कम हुन्छ।
धूप बाल्दा हावामा, जमिनमा वा भुइँ र अन्य सतहहरूमा बस्ने कीटाणुहरूलाई मार्छ। यसले हावालाई शुद्ध पार्छ र वातावरणलाई रमाइलो बनाउँछ। घरभित्र अलिकति पनि धूप बाल्यौ भने यसले खुल्ला हावामा भएको अनुभूति गराउँछ ।
धूप बासबाट बनाइन्छ र वास्तुशास्त्रमा बाँसलाई शुभ मानिदैन। त्यसैले पूजाको समयमा धूप बाल्नु हुँदैन। जसले क्यान्सरजस्ता गम्भीर रोग निम्त्याउन सक्छ । एकर्ड सुपर स्पेशलिस्ट अस्पताल, फरीदाबादका नेफ्रोलोजिस्ट डाक्टर जितेन्द्र कुमारलाई अगरबत्तीको हानि थाहा छ।
-दैनिक भास्करबाट
