आयुर्वेद शिक्षण अस्पताल
नेपाली हिन्दु सम्प्रदायमा महत्वपूर्ण चाडका रुपमा जनै पूर्णिमालाई लिइन्छ । यसलाई क्वाँटी खाने पर्वका रुपमा समेत हेरिन्छ।भिजाइएका गेडागुडीको टुसा उम्रेपछिको अवस्थालाई क्वाँटी भनिन्छ । एउटा परम्परासँग जोडिएर आएको क्वाँटी खानुका पछाडि स्वास्थ्यमा पुग्ने सकारात्मक फाइदाहरु के-के छन् ? आज चर्चा गरौं।
गेडागुडीलाई निश्चित समयसम्म भिजाएर अङ्कुरित भैसकेपछि त्यहाँ पाइने जटिल संरचना वा पौष्टिक तत्त्वहरु सरल र शरीरका लागि पाच्य भैसकेपछि सेवन गर्नु स्वास्थ्यमा अति नै हितकर मानिन्छ । दाल, गहुँ, भटमास, मेथी आदिका दानालाई राम्ररी धोई पखाली गरिसके पश्चात सफा र स्वच्छ पानीमा १२ घण्टासम्म भिजाएर राखी बाँकी रहेको पानी फाली फेरि धोएर घाम नलाग्ने अँध्यारो ठाउँमा फिजारेर राख्न सकिन्छ । यसरी राखेको दुई तीन दिन भित्र गेडागुडीहरु अङ्कुरित हुन्छन् । यसलाई खाजा वा नास्ताका रुपमा दिनहुँ काँचै वा हल्का बफाएर समेत खान सकिन्छ ।
काँचै खादा यसका पौष्टिक तत्वहरु नष्ट नहुने हुनाले बढी फाइदाजनक देखिन्छ। संसारमा भए गरेका विभिन्न सोधखोज अनुसन्धानले पनि टुसाएका गेडागुडी खानुको महत्त्वलाई अझ प्रष्ट पारिदिएका छन् । अङ्कुरित गेडागुडीमा एन्टीअक्सिडेन्टको मात्रा प्रचुर हुने हुनाले, यसले फ्रि रेडिकल्सबाट उत्पन्न हुने विभिन्न रोगहरुबाट बचाउँछ।
जुनसुकै मौसममा उत्पादन गर्न अनुकुल यी टुसाएका गेडागुडीहरुमा मासुमा भन्दा बढी पौष्टिक तत्त्वहरु पाइन्छन् । टुसाएका गेडाुडीहरुमा भिटामिन ए, भिटामिन बी र भिटामिन सी को मात्रा समेत प्रचुर नै पाइन्छन् । टुसाएका गेडागुडीहरुमा जटिल कार्बोहाइड्रेडहरु सरल ग्लुकोज, फ्रुक्टोज, माल्टोजहरुमा र जटिल प्रोटिनहरु सरल एमिनोएसिडहरुमा परिवर्तन हुन्छन् । जसले पाचन प्रणालीलाई सहयोग गर्नुका साथै अखाद्य पदार्थहरु नष्ट गरी गुणस्तरमा वृद्धि गर्दछ ।
त्यसैले यसको सेवनले कब्जियत हटाई पाइल्स, फिस्टुला, फिसरलगायतका रोगहरुबाट बचाउन समेत मद्दत गर्दछ । टुसाएका गेडागुडीको नियमित सेवनले घाउहरु चाडै निको पार्ने, तौल घटाउने र एन्टीबडी इन्जाइम्स र हर्मोनहरु बनाउने कार्यमा टेवा पुर्याउँदछ।टुसाएका गेडागुडीमा पाइने फाइटोस्ट्रिोजन नामक तत्त्व महिलाहरुमा महिनावारी रोकिएपछि हुने समस्या जस्तै पसिना आउने, शरीर तात्ने, हड्डी कमजोर हुने र महिनावारी हुनुभन्दा अगाडि देखिने समस्याहरुमा उपयोगी हुन्छ । टुसाएका ब्राउन राइस, मेथी आदि खादा मधुमेह ,बाथ तथा मुटु र रक्त नलीगत रोगमा फाइदा पुगेका तथ्यहरु फेला परिसकेका छन्।
आयुर्वेदका विभिन्न ग्रन्थहरुमा तथा अन्तर्राष्ट्रिय आहारमा समेत महत्वपूर्ण स्थान हासिल गरिसकेको अमृत समान यी टुसाएका गेडागुडी र खाद्य पदार्थहरु खाएर रोग लाग्ने अवस्थाहरु बाट आजैबाट बचौं।
