व्यापक रूपमा उपलब्ध हुने र सस्तो पर्ने औषधीले कोरोनाभाइरसबाट ग्रसित गम्भीर बिरामीहरूको जीवन बचाउन मद्दत गर्ने बेलायतका विज्ञहरुले बताएका छन् । कम डोज ‘स्टेरोइड’ उपचार ‘डेक्सामेथासोन’ घातक भाइरस विरुद्धको लडाइमा ठूलो सफलता मिल्ने विज्ञको मत छ।
कोरोनाको उपचारको लागि विश्वभर गरिएको वृहत परीक्षणमा यो औषधी पनि एउटा भाग रहेको छ। ‘कोरोनाको महामारीको सुरु भएदेखि नै यो औषधी युकेमा बिरामीहरूको उपचार गर्न प्रयोग गरिएको भए ५ हजारभन्दा बढीको ज्यान बचाउन सकिन्थ्यो, ‘अनुसन्धानकर्ताहरुले भने, ‘र यसले गरिब राष्ट्रहरुमा ठूलो संख्यामा रहेका कोरोना बिरामीको उपचारमा एकदमै राहत प्रदान गर्न सक्छ।’
बेलायत सरकारसँग यो औषधीको २,००,००० कोर्सहरूको स्टक रहेको र ‘एनएचएस’ले कोरोना बिरामीहरूका लागि उपलब्ध गराउने उल्लेख गरेको छ।
बेलायती प्रधानमन्त्री बोरिस जोनसनले ‘एउटा उल्लेखनीय ब्रिटिश वैज्ञानिक उपलब्धि’ रहेको बताउदै भने, ‘दोस्रो चोटीमा समेत पर्याप्त आपूर्ति हुने कुराको सुनिश्चित गर्न हामीले कदम चालेका छौं।’
इंग्ल्याण्ड लागि प्रमुख चिकित्सा अधिकारी प्रो क्रिस ह्विट्टीले सो औषधीले विश्वभर नै कोरोना विरामीको जीवन बचाउन सकिने जनाएका छन्।
सो औषधी सेवनबाट कोरोना पुष्टि भएका २० बिरामीहरूमध्ये १९ बिरामीहरू अस्पतालमा भर्ना नभई नै फर्किन सक्ने छन् । भर्ना भएकाहरूमध्ये धेरैजसो स्वस्थ हुन्छन् तर केहिलाई अक्सिजन वा मेकानिकल हावा आवतजावत हुन आवश्यक पर्दछ। र यी उच्च जोखिम बिरामीहरू डेक्सामेथासोन मद्दत पर्ने विज्ञहरुले जनाएका छन्।
यो औषधि पहिलेदेखि नै दम र केही छालाका रोग र सूजन कम गर्नमा प्रयोग गरिएको छ। यसले कोरोनाले शरीरमा पुर्याउने क्षतिलाई रोक्न मद्दत गर्ने र उक्त भाइरससँग लड्ने शक्ति प्रदान गर्छ।
अक्सफोर्ड युनिभर्सिटीको टोलीको नेतृत्वमा गरिएको उक्त परीक्षणमा लगभग २,००० अस्पताल बिरामीहरूलाई डेक्सामेथेसोन दिइएकोमा ४,००० भन्दा बढी नदिएका विरामीसँग तुलना गरिएको थियो। भेन्टिलेटरमा बिरामीहरूका लागि यसले मृत्युको जोखिम ४० % बाट २८ % मा टाल्यो।
अक्सिजनको आवश्यकता पर्ने बिरामीहरूका लागि यसले मृत्युको जोखिम२५ प्रतिशत बाट २० प्रतिशत सम्म घटायो।
मुख्य अन्वेषक प्रोफेसर पीटर होर्बीले भने, ‘यो एक मात्र औषधि हो जुन मृत्युदरलाई घटाउन उपयोगी हुने देखिएको छ। र यसले यसलाई महत्त्वपूर्ण रुपमा कम गर्दछ। यो एक प्रमुख सफलता हो।’
यसले भेन्टीलेटरमा राखिएका बिरामी आठमा एक जना र अक्सिजन दिइएका २५ मा एक जनाको जीवन जोगाउने देखिएको छ।
प्रमुख अन्वेषक प्रोफेसर मार्टिन ल्यान्ड्रेले भनेका खोजहरूले सुझाव दिएका अनुसार यी विरामीको जीवन बचाउन सकिन्छ :
- भेन्टिलेटरमा राखिएका प्रत्येक आठ बिरामीहरूलाई
- प्रत्येक २०-२५ अक्सिजन दिएकालाई
‘त्यहाँ लाभ देखिन्छ, ‘उनले भने।
उनकाअनुसार डेक्सामेथासोनको उपचार १० दिनसम्मको हुन्छ ।
‘यो एक औषधी विश्वव्यापी रूपमा उपलब्ध छ। जब उपयुक्त छ, अस्पताल बिरामीहरूलाई अब यो ढिलाइ नगरी दिनुपर्नेछ।’ ,प्रो ल्यान्ड्रे भने।, ‘तर मानिसहरू बाहिर जानु हुँदैन र यसलाई घरमा लिनको लागि खरिद गर्न मिल्छ ।’
डेक्सामेथासोन कोरोनाभाइरासका हल्का लक्षण भएका मानिसहरूलाई श्वास फेर्न मद्दतको लागि आवश्यकता पर्दैन।
मार्चदेखि चलिरहेको रिकभरी ट्रायलले मलेरिया औषधि हाइड्रोक्सीक्लोरोक्वाइनलाई पनि उपयोग भए तर भविष्यमा मृत्यु र मुटु सम्बन्धी समस्याहरू बढाउने चिन्ताको बीचमा खसेको छ। यसैबीच एन्टिभाइरल ड्रग रेमेडेभिर औषधी जो कोरोनाभाइरस भएका मानिसहरूलाई छोटो समयमै निको पार्ने पार्ने देखिन्छ जुन पहिला नै एनएचएसमा उपलब्ध गराइएको छ।
कोभिड-१९बाट मृत्युलाई रोक्ने प्रमाणित भएको यो पहिलो औषधी कुनै नयाँ, महँगो औषधी होइन तर पुरानो, सस्तो-ए-चिप्स स्टेरोइड हो।
यसको मतलब संसारभरिका बिरामीहरूले तुरून्त लाभ लिन सक्दछन्।र यसैले यस ट्रायलको शीर्ष-लाइन परिणामहरूलाई पनि उछिनेको छ – किनकि यसका असरहरू विश्वव्यापी रूपमा छन्।
डेक्सामेथासोन सन् १९६० को दशकको शुरुदेखि नै रूमेटोइड दम जस्ता स्थितिका विस्तृत अवस्थाहरूमा उपचार गर्न प्रयोग गरिएको छ। भेन्टिलेटर चाहिने सबै कोभिड बिरामीहरू मध्ये आधा नै बाँच्न सकिदैन तर त्यसैले ती जोखिमलाई काटन ठुलो मद्दत गर्छ। कम गम्भीर बिरामीहरूको लागि औषधी नसाको ट्याब्लेटको रूपमा दिइन्छ।
हालसम्म कोभिड-१९ बिरामीहरूलाई फाइदा पुर्याउने एक मात्र औषधी रेमेडेभिर हो, जुन इबोलाका लागि प्रयोग गरिएको छ। त्यो कोरोनाभाइरस लक्षणको अवधि १५ दिन देखि ११ दिनसम्ममा औषधीको असर हुने बताइएको छ। तर प्रमाणले मृत्यु दर घटाएको छ कि छैन भनेर देखाउनको लागि पर्याप्त भन्ने अबस्था थिएन।
डेक्सामेथासोन विपरीत, रेमडेसिभिर सीमित आपूर्तिको साथ एक नयाँ औषधी हो र यसको मूल्य भने तोकिएको थिएन ।
-बीबीसीबाट भावानुवाद
