भूकम्पको समयमा भग्नावशेषमुनि फसेका मानिसहरुलाई उद्धार गर्न कहिलेकाहीँ उद्धार टोलीले असम्भव हुने गरेको छ । तर, अब यो काम सम्भव बनाउन वैज्ञानिकहरूले मुसाको विशेष टोली तयार गरेका छन् । सो टोलीले विपद्को समयमा भग्नावशेषमा प्रवेश गरी गाडिएका व्यक्तिहरूको स्थान पत्ता लगाएर भिडियो बनाएर टोलीलाई पठाउनेछन्।
वास्तवमा, तान्जानियाका एक वैज्ञानिक डा. डोना केनले यस्तो प्रणाली डिजाइन गरेका छन्। जसलाई झोलाको सहायताले यी मुसाको पछाडी लोड गरिनेछ। यो झोलामा माइक्रोफोन, भिडियो डिभाइस र लोकेशन ट्र्याकर राखिनेछ। यी चीजहरूमार्फत उद्धारकर्मीहरूले भग्नावशेषमुनि फसेका मानिसहरूलाई सम्पर्क गर्न सक्नेछन्। यसबाट, तिनीहरूको स्थान पत्ता लगाएर, तिनीहरूले आफ्नो जीवन बचाउन सक्षम हुनेछन्। यसका लागि अफ्रिकाका वैज्ञानिक र अपोपो नामक एनजीओले मुसालाई तालिम दिने काम गरिरहेका छन् ।
सात मुसालाई तालिम
यस आयोजनाका लागि हालसम्म सात मुसाले तालिम पूरा गरिसकेका छन् । यी मुसाले दुई सातामै चलाखीपूर्वक सबै काम सिकेका छन् । तालिमका लागि छनोट गरिएका यी मुसाहरू अफ्रिकामा पाइने थैली मुसा प्रजातिका हुन्। उनीहरुलाई ‘हिरो मुसा’को नामले बोलाइन्छ । तिनीहरूमा अन्य मुसाहरू भन्दा छिटो सिक्ने र गन्ध लिन सक्ने क्षमता हुन्छ।
हीरो मुसा’ तालिम सकेर टर्की जानेछन्
यस आयोजनाका लागि कुल १७० मुसालाई तालिम दिइँदै आएको डा. तालिम पूरा गरेपछि उनीहरुलाई खोज तथा उद्धार टोलीसँग काम गर्न टर्की पठाइनेछ। जहाँबाट बारम्बार भूकम्पका घटना बाहिर आउने गरेका छन् ।
क्षयरोग जस्ता रोगबाट पनि बचाउँछ
‘मुसाको नाम अनावश्यक रूपमा खराब छ। मानिसहरूले तिनीहरूलाई फोहोर फैलाउने जनावरको रूपमा सोच्छन्। तर, मुसाहरू धेरै चलाख हुन्छन्। तिनीहरूले द्रुत गतिमा नयाँ सीपहरू सिकेर हामीलाई छक्क पार्न सक्छन्, ‘डा केनले भने।
अहिले हिरो मुसाले गन्धबाट भूकम्प मात्र नभई क्षयरोग र ब्रुसेलोसिस पनि पत्ता लगाउने तालिम लिइरहेका छन् ।
-एजेन्सी
